جزئیات تصمیم جدید دولت | بنزین ۸۰ هزار تومانی در راه است؟

واردات بنزین سوپر در ایران سابقه‌ای طولانی دارد. این سیاست در سال ۱۳۹۰ با راه‌اندازی واحد “کت کراکر” در پالایشگاه آبادان متوقف شد، اما تنها دو سال بعد، در سال ۱۳۹۲، شورای اقتصاد مجوز مجدد واردات بنزین سوپر را صادر کرد. شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در سال ۱۳۹۳ اعلام کرد که این واردات ادامه خواهد یافت.

در سال ۱۳۹۷ نیز واردات بنزین سوپر متوقف شد و دولت عرضه این نوع بنزین در پمپ‌بنزین‌ها را تعطیل کرد. این تعلیق تا آبان ۱۴۰۳ ادامه داشت تا اینکه دولت تصمیم به آزادسازی واردات بنزین سوپر گرفت. براساس این مصوبه، شرکت‌های حقوقی دارای مجوز از وزارت نفت می‌توانند بنزین سوپر را با قیمت غیریارانه‌ای وارد کنند و در جایگاه‌های تحت نظارت عرضه کنند.

چند ماه پس از این تصمیم، مرکز ملی پایش و بهبود محیط کسب‌وکار در نشست ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۴ مجوز واردات بنزین سوپر را به تصویب رساند. این تصمیم در راستای تسهیل فرآیند واردات توسط بخش خصوصی و اجرای ماده ۹ آیین‌نامه اجرایی تبصره ۸ قانون بودجه ۱۴۰۳ و تبصره ۳ قانون بودجه ۱۴۰۴ صورت گرفت. با این حال، کاربرگ توزیع بنزین سوپر به دلیل ارائه موارد جدید از سوی نمایندگان وزارت نفت، برای بررسی‌های بیشتر به کمیته تخصصی ارجاع شد.

مرور تعیین تکلیف مجوزها

علیرضا نظری، رئیس مرکز ملی پایش و بهبود محیط کسب‌وکار، اعلام کرد که کاربرگ‌های «واردات» و «توزیع» بنزین سوپر در کمیته تخصصی تصویب شده‌اند و قرار است در جلسه هیات مقررات‌زدایی نهایی شوند. شرکت‌های واردکننده تا دو ماه فرصت دارند تا شرایط فنی و صلاحیت‌های لازم از سوی وزارت نفت را فراهم کنند.

کاربرگ اولیه در ۲۹ بهمن ۱۴۰۳ از سوی معاونت برنامه‌ریزی وزارت نفت به مرکز ملی پایش ارسال شد. پس از برگزاری جلسات کارشناسی و مشورت با فعالان بخش خصوصی، کاربرگ در ۲۱ اسفند ۱۴۰۳ در دستور کار کمیته تخصصی قرار گرفت. در نهایت، در ۳ اردیبهشت ۱۴۰۴ کاربرگ نهایی از سوی وزارت نفت ارسال و با اولویت بالا در دستور کار قرار گرفت.

بنزین گران می‌شود؟

در حال حاضر، بنزین سوپر فقط در پالایشگاه‌های شازند و اصفهان تولید می‌شود و تمام تولید آن برای تهران در نظر گرفته شده است. قبل از آزادسازی واردات، روزانه حدود ۳۰۰ هزار لیتر این بنزین در ۱۹ جایگاه سوخت تهران توزیع می‌شد. با آزادسازی واردات، انتظار می‌رود توزیع بنزین سوپر در شهرهای دیگر نیز گسترش یابد.

اما سوال اصلی این است که آیا قیمت بنزین نیز تغییر خواهد کرد؟ محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت، اعلام کرده است که برنامه‌ای برای افزایش قیمت بنزین وجود ندارد. با این حال، قیمت بنزین وارداتی براساس هزینه‌های واقعی شامل قیمت خرید، نرخ ارز، حمل‌ونقل و گمرک تعیین خواهد شد.

هزینه تولید بنزین چقدر است؟

بنزین سهمیه‌ای در حال حاضر با قیمت ۱۵۰۰ تومان و بنزین آزاد با قیمت ۳۰۰۰ تومان به فروش می‌رسد. با این حال، گزارش‌ها حاکی از آن است که هزینه تولید هر لیتر بنزین برای دولت بیش از ۴۶ هزار تومان است. این یعنی دولت هر لیتر بنزین را با یارانه‌ای بالا به مردم می‌فروشد.

دلایل آزادسازی واردات بنزین سوپر

آرش نجفی، کارشناس حوزه انرژی و رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد، معتقد است که دلیل اصلی این تصمیم، افزایش تقاضای سوخت با کیفیت بالا از سوی خودروهای جدید، به‌ویژه خودروهای چینی توربوشارژ است. او افزود: هزینه تولید بنزین سوپر در داخل بالا است و دولت قادر به اصلاح قیمت رسمی آن نیست، بنابراین اجازه داده شده تا بخش خصوصی این نوع بنزین را با قیمت واقعی وارد کند.

نگرانی از تخلف و تقلب سوختی

نجفی نسبت به عدم نظارت کافی هشدار داد و گفت: بدون سیستم شفاف بازرسی، احتمال تقلب در این حوزه بسیار است. مخلوط کردن بنزین وارداتی با بنزین معمولی، ثبت نادرست حجم سوخت‌گیری و فروش بنزین تقلبی از جمله خطرات این تصمیم است.

او درباره اینکه آیا این تصمیم مقدمه‌ای برای افزایش قیمت بنزین است، گفت: عملا بله. با توجه به اینکه قیمت واردات بنزین سوپر در شرایط فعلی دلاری بین ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان در هر لیتر است، تفاوت بسیار زیادی با قیمت فعلی بنزین وجود دارد. این موضوع می‌تواند زمینه را برای افزایش قیمت‌های غیررسمی فراهم کند.

نیاز به جایگاه‌های اختصاصی

رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران پیشنهاد کرد که بنزین سوپر وارداتی فقط در جایگاه‌های اختصاصی عرضه شود تا امکان کنترل و نظارت بهتر فراهم شود. او یادآور شد: بدون استانداردسازی و نظارت دقیق، وارد کردن هر نوع بنزینی می‌تواند به خودروهای مدرن آسیب بزند و موجب نارضایتی مصرف‌کنندگان شود.