به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزرات راه و شهرسازی، توصیف پهناورترین کانون تمدن، اقتصاد، فرهنگ و کشاورزی ایران زمین با مردمانی سختکوش، آمیزهای از قومیتها و طبیعتی بکر به مثابهی زیره به کرمان بردن است. دیاری که گنجینههای نظیر ارگ بم و باغ شاهزاده ماهان از میراث جهانی یونسکو را در خود جای داده، در نیمهی تابستان داغ و سوزان ۱۴۰۴ میزبان وزیر راه و شهرسازی بود تا نقطه عطفی در توسعه طرحهای مسکن و زیرساختهای حملونقل کرمان ترسیم شود.
سفر دو روزه فرزانه صادق به استان کرمان، پرکارترین سفر استانی خانم وزیر لقب گرفت. همراهی نمایندگان مردم استان کرمان در مجلس شورای اسلامی با وزیر در این سفر، نمادی از همکاری سازندهی دولت و مجلس بود و این تعامل روند پیگیری پروژهها را سرعت میبخشد. از سوی دیگر، سفر وزیر راه و شهرسازی به کرمان را میتوان آغاز فصلی جدید در توسعه زیرساختهای استان دانست چرا که دعوت به مشارکت بخش خصوصی و تأکید بر مدیریت منظم پروژهها و پاسخگویی در این رخداد موج میزد. توجه به ابعاد اجتماعی و فرهنگی توسعهی بخشهای مسکن و حملونقل نشانگر آن است که وزارت راه و شهرسازی برنامهریزی کرده با رویکردی جامع زمینههای تحول در کرمان را فراهم سازد.
در این سفر، وزیر و معاونان راه و شهرسازی علاوه بر بازدید از پروژههای نهضت ملی مسکن به بررسی روند اجرای طرحهای راهسازی و توسعه شهری پرداختند. رفع گرههای مالی پروژه بلدالامین که چندین سال است روند پروژه را کند کرده و آغاز قریبالوقوع فاز دوم آن، تکمیل آمادهسازی پروژه مسکن کوهسار کرمان و شتاب در ساختوسازها، پیشبرد پروژه نخلستان کهنوج برای پاسخگویی به نیاز مسکن جوانان جنوب استان از مهمترین دستاوردهای این سفر استانی محسوب میشود.
دل مردم جنوب کرمان با تأمین اعتبار برای پل دوم بهادرآباد بهعنوان یک پروژه حیاتی جادهای، انجام مطالعات ساخت قطار جیرفت و بازگشت پروازها به فرودگاه بم از هفته دولت شاد شد.
دیار کریمان اگر چه هنوز داغدار سوگ فرزندان نخبهای است که به واسطه حمل و نقلی ناایمن پرپر شدند، جادههایی که باید مسیر علم و امید باشند، خودروهایی که باید پیام آور نشاط و سرزندگی باشند اما به قتلگاه گلهای سرسبد این سرزمین بدل شدند. حادثهی دلخراش سیرچ، که چهار دانشآموز نخبه مدرسه فرزانگان را از ما گرفت، زخمی عمیق بر قلب مردم گذاشت. به همین منظور تدابیر لازم در جلسه کمیسیون ایمنی راههای کرمان برای کاستن از حوادث جاده ای و ارتقای سطح ایمنی جاده و خودروهای عمومی اتخاذ شد.
سفر وزیر به کرمان برای پیگیری ایمنسازی جادهها، امیدی تازه در دل خانوادههای داغدار آفریده است. امروز نگاه هزاران مادر و پدر کرمانی به وزارت راه و شهرسازی دوخته شده است تا با تدبیر و اراده، به سالها غفلت از ایمنی جادهها و کمک به نوسازی ناوگان حمل و نقل پایان دهید.
مردم کرمان طالب وعده نیستند؛ آنان عمل میخواهند. عمل برای آنکه دیگر هیچ مادری مجبور نباشد دستان سرد فرزند نخبهاش را در خاک بسپارد. عمل برای آنکه دیگر جادههای این دیار بوی خون و اشک ندهند. این سفر تنها یک برنامه اداری نبود؛ رسالتی است سنگین که خون دیانا، آتنا، مریم، پریناز بر دوش ما نهاده است. امید آنکه تصمیمات جمعی نقطه پایانی باشد بر کابوس جادههای ناایمن و آغازگر فصلی نو از امنیت، آرامش و زندگی در دیار کریمان.
راه آبادانی ایران اسلامی از کنار گلزار شهیدان میگذرد
سرزمین طلای سبز و سرخ، بار دیگر صحنهی تجدید عهد با خون شهیدان بود. وزیر راه و شهرسازی سفر به پهناورترین استان ایران زمین را با حضور در گلزار شهدا آغاز کرد. نخست فاتحهای بر مزار سردار دلها و نماد عزت و مقاومت ملت ایران، حاج قاسم سلیمانی قرائت و شاخه گلی به رسم ادای احترام بر سنگ مزار کوچکترین شهید گلزار هدیه شد. نام ریحانه سلطانینژاد، همان دخترک معروف به کاپشن صورتی که در دیماه ۱۴۰۲آماج کینه و ترور دشمنان قرار گرفت در تاریخ ایثار و شهادت دیار کریمان ماندگار است.
تجدید میثاق نخستین زن وزیر راه و شهرسازی با شهدا، حامل معنایی عمیق است. گویی مادرانهترین نگاه با مسئولانهترین وظیفه در هم تنیده و یادآور این آرمان است که راه آبادانی ایران اسلامی از کنار گلزار شهیدان میگذرد. در حقیقت با خون شهیدان عهد دوباره بسته شد که توسعه و پیشرفت بر مبنای یاد شهیدان و با الهام از ایثار آنان است که به سرمنزل مقصود برسد.
نقشهراه تحول بخشهای حملونقل هوایی، ریلی و جادهای استانی در هشتم و نهم مرداد ۱۴۰۴ ترسیم شد که به پایتخت پسته ایران مشهور است. بیدلیلی نیست طلای سبزش در کنار سرخی بزرگترین معادن مس جهان پرآوازه است. علاوه بر این نعمتهای الهی، شهرهای بم و جیرفت از قطبهای تولید خرما در کشور به شمار میرود. گنجینههای زیرزمینی کرمان نظیر زغال سنگ، سنگ آهن و کروم در کنار محصولات استراتژیک و ارزآور کشاورزی تشنهی گسترش بسترهای حملونقل امن و ارزان به ویژه شبکه راهآهن هستند.
پشتیبانی از مسکن با کیفیت برای نسل آینده در شاکله برنامههای سفر
سایت ۷۲ هکتاری کوهسار در مرکز استان کرمان با ظرفیت ساخت ۴ هزار و ۷۶۰ واحد یکی از پروژههای شاخص نهضت ملی مسکن است که اکنون در مرحله آمادهسازی ۹۵ درصدی و ساختوساز ۱۵ درصدی قرار دارد. در بازدید وزیر راه و شهرسازی از این پروژه مشخص شد که آمادهسازی زمین رو به پایان است، اما سرعتبخشی اجرا نیازمند حمایت مالی بیشتر است.
خبری که برای متقاضیان بهویژه جوانان امیدبخش بود به رفع گرههای مالی و شروع فاز دوم پروژه بلدالامین بر میگردد. پروژه بلدالامین در زمینی به وسعت ۶۴ هکتار با ظرفیت یک هزار و ۵۵۰ واحد اجرا میشود. به گفته علی نبیان، مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن، خرید زمین از ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و تفاهم با بانک مسکن باعث شد مشکلات حقوقی و بانکی برطرف شود. وزیر قول داد، فاز دوم ساخت از نیمه دوم سال جاری آغاز خواهد شد.
همچنین در بازدید از سایت ۷۳ هکتاری بم که از دی ۱۴۰۳ آمادهسازی آن شروع شده، یک هزار و ۹۱ قطعه با رویکرد تسهیلگری دولت برای متقاضیان واگذار شده است. در این شیوه، دولت بیشتر نقش تسهیلگر دارد تا مردم خود وارد فرآیند ساخت شوند. این رویکرد میتواند مشارکت اجتماعی را افزایش دهد، اما نیازمند حمایت مالی و نظارتی مداوم خواهد بود.
نخلستان کهنوج با مساحتی ۱۷۸ هکتاری و ظرفیت ۲ هزار قطعه زمین به بزرگترین پروژه جنوب استان تبدیل شده است. تاکنون یک هزار و ۸۶۵ قطعه مسکونی در آن جانمایی شده و بخشی از منابع مالی از صندوق ملی مسکن تأمین شده است. سرعت بالای رشد جمعیت در شهرستانهای رودبار جنوب و قلعهگنج، اهمیت تکمیل این پروژه را دوچندان کرده است.
فرزانه صادق، صبح پنجشنبه نهم مرداد در حالی فرمان آغاز عملیات اجرایی پروژه «آفتاب» را صادر کرد که این پروژه بخشی از طرح نهضت ملی مسکن و جوانی جمعیت است و در زمینی به مساحت ۱۶ هکتار در شهر جیرفت اجرا میشود. فاز نخست پروژه با اعتبار ۱۰ میلیارد تومان برای احداث معابر آغاز شده و طبق آمار، تاکنون در جنوب کرمان ۸۳۳ هکتار زمین با ظرفیت ۱۴ هزار و ۷۰۹ قطعه آمادهسازی شده که قابلیت احداث بیش از ۱۹ هزار واحد مسکونی را دارد.
مسکن از محورهای پررنگ سفر وزیر بود. صادق با اشاره به تأخیر طولانی در واگذاری اراضی بم، وعده داد که روند واگذاریها در ماههای آینده سرعت خواهد گرفت. در همین راستا، علی نبیان، مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن، خبر داد که تاکنون در دولت چهاردهم ۳۴۱ میلیارد تومان منابع مالی برای پروژههای مسکن در استان کرمان تأمین شده است. به دستور وزیر، ایجاد یک شهرک جدید ۷۳۰ هکتاری در شهر جدید ارگ بم تصویب و ابلاغ شده است. این اقدامات میتواند پاسخی به مطالبات هزاران خانوادهای باشد که سالهاست در انتظار خانهدار شدن هستند.
توسعه زیرساختهای حملونقل؛ پشتیبان عدالت اجتماعی/ پایان ۱۸سال انتظار در دهبکری
در ادامه سفر، وزیر راه و شهرسازی تقاطع غیرهمسطح دهبکری را افتتاح کرد. پروژهای که از سال ۱۳۸۵ نیمهتمام رها شده بود. این تقاطع با هدف افزایش ایمنی و روانسازی ترافیک منطقه، با هزینهای حدود ۱۵۰ میلیارد تومان تکمیل شد. فرزانه صادق در مراسم آغاز عملیات، با یاد شهدای اقتدار و مردم مظلوم شهید، بر اهمیت پیوند میان توسعه کالبدی شهرها و حفظ روحیه ایثار و هویت ملی تأکید کرد.
خانم صادق در اقدامی نمادین، روبان افتتاح پروژه را به دست دختری از دهبکری سپرد و گفت: این مردم هستند که باید از پروژهها بهرهمند شوند و چه بهتر که افتتاح آن به دست آیندهسازان همین سرزمین باشد. این انتخاب، بار معنایی ویژهای داشت؛ چراکه پیام آن، انتقال امید به نسل جوان در منطقهای است که سالها از کمبود امکانات زیرساختی رنج برده است.
پل دوم بهادرآباد، گرهگشای ترافیک جنوب محسوب میشود. تکمیل این پل ۳۹۹ متری با پیشرفت ۹۰ درصدی به ۸۰ میلیارد تومان اعتبار نیازمند است. وعده معاون وزیر برای تأمین اعتبار این پل در محور جیرفت–کهنوج–رودان از طریق اوراق مشارکت، امیدها را برای بهرهبرداری در آینده نزدیک افزایش داد. این پل نقش تعیینکنندهای در کاهش حوادث رانندگی و ارتقای ایمنی مسیر خواهد داشت.
معاون برنامهریزی و مدیریت منابع وزارت راه و شهرسازی ضمن بازدید از محورهای مواصلاتی رفسنجان از تخصیص کامل اعتبارات مصوب سال جاری خبر داد. همچنین در شورای اداری جنوب کرمان، لزوم مولدسازی داراییهای دولت و بهرهگیری از صندوق ملی مسکن برای تکمیل پروژههای نیمهتمام مورد تأکید قرار گرفت.
یکی از خبرهای مهم این سفر، توافق برای آسفالت ۸۰۰ کیلومتر راه روستایی در روزهای آتی بود. رضا اکبری، رئیس سازمان راهداری، اعلام کرد تاکنون ۲۰۰ کیلومتر آمادهسازی شده و بهزودی عملیات آسفالت آغاز میشود.
به گفته او، این پروژه بزرگ بخشی از سیاست رفع محرومیت است که استان کرمان در اولویت آن قرار دارد. همچنین محورهای نرماشیر – فهرج – ریگان تا زاهدان و ریگان – جاسک بهعنوان پروژههای راهبردی در دستور کار قرار گرفتهاند.
بازگشت پروازها به فرودگاه دارالصابرین
سومین محور کلیدی سفر وزیر، بازدید از فرودگاه بم بود. شهری که نامش برای همیشه با زلزله ویرانگر سال ۱۳۸۲ گره خورده است. بازسازی بم پس از آن حادثه با اینکه گسترده و پرهزینه بود، اما برخی زیرساختهای کلیدی همچون فرودگاه نیازمند توجه ویژه بود. اکنون با پایان عملیات بهسازی باند فرودگاه تا هفته آینده و صرف اعتباری حدود ۳۰۰ میلیارد تومان قرار است پروازها همزمان با هفته دولت از سر گرفته شوند.
وزیر راه و شهرسازی در جلسه شورای اداری شهرستانهای شرق کرمان، با عذرخواهی از طولانی شدن پروژه، تأکید کرد که این فرودگاه با پیگیریهای مستمر وزارت راه و همراهی مدیریت استانی به مراحل پایانی رسیده است. توسعهی فرودگاه بم بهویژه برای شهری که هنوز زخمهای زلزله را بر تن دارد، معنایی فراتر از یک پروژه عمرانی دارد. این اتفاق نمادی از بازگشت زندگی و پیوند دوباره بم با شبکه ملی حملونقل هوایی است.
به گفته مدیرعامل شرکت فرودگاهها، تاکنون ۹۰ درصد عملیات اجرایی به اتمام رسیده و با نصب سیستم روشنایی، پروازهای شب نیز طی چند ماه آینده برقرار خواهد شد.
محمد امیرانی در شورای اداری بم و شهرستانهای همجوار با اشاره به سختیهای ۲۴ ماه اجرای پروژه، گفت: با وجود مشکلات مالی و شرایط دشوار، پروژه به مراحل پایانی رسیده و بهزودی فرودگاه بم دوباره جان میگیرد.
راهاندازی دوباره فرودگاه بم با توجه به برنامه سفر آینده معاون اول رئیسجمهور از طریق همین فرودگاه در رونق اقتصادی، تجاری و گردشگری شرق استان بسیار اثربخش است.
سیاستهای اعتباری و عدالت توسعهای
وزیر و معاونان وی در سخنرانیها و بازدیدها بارها بر توزیع عادلانه اعتبارات و اولویتبندی پروژهها بر اساس نیازهای مردم تأکید کردند. شتاببخشی به پروژههای نیمهتمام در مسکن و در بخش راه، اصلیترین دغدغه، کمبود اعتبارات و تأخیر در اجرا بود که مقرر شد روند اجرای طرحها از طریق اوراق مشارکت، صندوق ملی مسکن و تسهیلات بانکی شتاب گیرد.
پاسخ به مطالبات مردمی در جلسات شورای اداری استان و شهرستانها برای نمونه شورای اداری مشترک شهرستانهای بم، نرماشیر، فهرج، گنبکی و ریگان، مشکلات مربوط به واگذاری زمین، زیرساختهای مسکونی و محورهای مواصلاتی مورد بررسی قرار گرفت تا پاسخ عملی به درخواستهای مردمی داده شود.
سیدعبدالله ارجائی، معاون برنامهریزی و مدیریت منابع وزیر، اعلام کرد که اعتبارات مصوب استان کرمان به طور کامل تخصیص یافته و تأکید کرد این روند در سال جاری نیز تداوم خواهد داشت. افزایش اعتبارات نسبت به سال گذشته، نشاندهنده تغییر رویکرد دولت برای تحقق عدالت توسعهای است.
ارجائی همچنین در بازدید از رفسنجان، انار و شهربابک، وعده حمایت مالی و اداری برای تکمیل پروژههای نیمهتمام را تکرار کرد.
تأکید بر همبستگی و حضور عملی دولت در کنار مردم
وزیر راه و شهرسازی در دیدار با حجتالاسلام والمسلمین حسن علیدادی سلیمانی، نماینده ولی فقیه در استان، با اشاره به تجربههای دوران دفاع مقدس، همبستگی ملی را کلید عبور از چالشهای امروز دانست. او تأکید کرد که مردم ایران همواره در کنار نظام بودهاند و اکنون وظیفه دولت است که با حضور ملموس و عملی در کنار مردم، به مشکلات آنان رسیدگی کند.
این سخنان، نشاندهندهی نگاه دولت چهاردهم به حضور میدانی به جای شعارهای کلی است؛ رویکردی که در سخنان وزیر بهویژه با تأکید بر ادامه خدمترسانی مستمر و پایدار مشهود بود.
محمدعلی طالبی، استاندار کرمان نیز این سفر را فرصتی برای بررسی مشکلات کلیدی استان توصیف کرد و بر نقش هماهنگی میان دستگاههای اجرایی و حمایتهای امام جمعه کرمان تأکید کرد.
راهبرد توسعه جنوب کرمان: ریل، مسکن و مشارکت بخش خصوصی
این سفر ترکیبی از تأکید بر ارزشهای همبستگی ملی و تعیین نقشهراهی عملی برای توسعه جنوب استان بود. با وجود تمرکز بر بازآفرینی شهری و حملونقل ریلی، پاسخگوی مطالبات مردم، به نظر میرسد تأمین منابع مالی و ایجاد انگیزه برای بخش خصوصی چالش اصلی باشد. مسئلهای که تحقق آن روند طرحهای مطرحشده را تعیین خواهد کرد.
سفر عضو کابینه دولت چهاردهم به استان کرمان رنگ و بوی متفاوتی داشت؛ سفری که با برپایی ستاد ارتباطات مردمی بیشتر از هر چیز بر حضور واقعی دولت در میان مردم و توجه به مشکلات این منطقه تأکید داشت.
بخش قابلتوجه سفر وزیر، حضور در شورای اداری شهرستان جیرفت بود. صادق با زبانی صریح و بدون وعدههای غیرعملی به چالشهای اصلی جنوب کرمان در حوزه راه، مسکن و شهرسازی پرداخت. وی از پروژه عظیم قطار جیرفت سخن گفت؛ طرحی با برآورد اولیه ۳۴ همت اگر به نتیجه برسد، نهتنها بار جادههای فرسوده را کاهش خواهد داد، بلکه نقشی اساسی در توسعه اقتصادی و کشاورزی این منطقه ایفا خواهد کرد.
وی تأکید کرد که این رقم باید به سطحی قابلقبول رسانده شود، اما وعده داد که همه توان خود را برای تأمین منابع و جلب سرمایهگذاری بخش خصوصی به کار خواهد بست.
وزیر در ادامه به یکی از مهمترین دغدغههای مردم جنوب کرمان، یعنی بافتهای فرسوده، اشاره کرد و هشدار داد که اگر این بخشها مورد بیتوجهی قرار گیرند، شهرها به مرور پوک و توخالی خواهند شد و هویت خود را از دست خواهند داد. به همین دلیل، از فرمانداران و شهرداران خواست تا در همکاری نزدیک با شرکت بازآفرینی، موضوع نوسازی و بازآفرینی محلات هدف را در اولویت قرار دهند.
صادق در بخش دیگری از سخنانش، به فرسودگی ناوگان حملونقل جادهای پرداخت و آن را یکی از علل اصلی بروز حوادث رانندگی در نقاط حادثهخیز جنوب کرمان دانست. وی تصریح کرد که نمیتوان تنها با ترمیم جادهها به کاهش تصادفات امید بست و باید بخشی از بار حملونقل را به ریل منتقل کرد تا علاوه بر افزایش ایمنی، زمینه توسعه پایدار نیز فراهم شود.
مطالبات سیساله همچنان پابرجاست
در سوی دیگر، جنوب استان کرمان با چالشهایی دیرینه در حوزه راه و شهرسازی دستوپنجه نرم میکند. بهنام سعیدی، نماینده جیرفت، در نشست شورای اداری با حضور وزیر راه و شهرسازی دولت چهاردهم، فهرستی از مطالبات انباشته را مطرح کرد که برخی از آنها قدمتی بیش از سه دهه دارند.
محوریترین مطالبه، راهاندازی راهآهن جیرفت است؛ پروژهای که سالها پیش کلنگزنی شد اما همچنان در مرحله وعده و انتظار باقی مانده است. این طرح نه تنها برای توسعه اقتصادی منطقه اهمیت دارد بلکه میتواند در کاهش تصادفات جادهای و ارتقای حملونقل مسافر و کالا نقشی کلیدی ایفا کند.
نماینده جیرفت همچنین با انتقاد از وضعیت جادهها، به پروژه دو بانده کردن مسیر ۶۰ کیلومتری جیرفت-بلوک در جنوب کرمان اشاره کرد که از سال ۸۴ آغاز شد و پس از ۲۰ سال هنوز به بهرهبرداری نرسیده است. افزون بر آن، نقاط حادثهخیز جادههای منطقه همچنان جان مسافران را تهدید میکنند.
مشکل اراضی بلاتکلیف اطراف جیرفت که در اختیار نهادهای مختلف قرار دارد، دیگر موضوعی بود که سعیدی مطرح کرد. زمینی که میتواند به توسعه شهری و تأمین مسکن مردم کمک کند، اما دهههاست به دلیل عدم تعیین تکلیف بلااستفاده مانده است.
وی همچنین به ضعف جدی در بخش هوایی اشاره کرد؛ فرودگاه جیرفت تنها دو پرواز هفتگی دارد و وعدههای افزایش پروازها هنوز محقق نشده است. این مسئله، جنوب کرمان را در مقایسه با استانهای همجوار در موقعیتی نابرابر قرار داده است.
در مجموع، سفر وزیر و معاونان راه و شهرسازی تلاشی برای پیوند دولت و مردم بر پایه همدلی، و اعتمادسازی بود. نگاه وزارت راه و شهرسازی تنها به صدور آییننامهها محدود نیست، بلکه با پیگیریهای مداوم و تعامل با بخش خصوصی، مسیر توسعهای را پیش میگیرد که جنوب کرمان سالهاست چشمانتظار آن است. با این حال، موفقیت نهایی این پروژهها منوط به تأمین مستمر منابع مالی، رفع موانع سرمایهگذاری، همافزایی میان دولت، بخش خصوصی و مردم و پیگیری جدی تعهدات خواهد بود. اگر این ارکان بهدرستی در کنار هم قرار گیرند، کرمان طی چند سال آینده شاهد تحولی بنیادین در حوزه مسکن و حملونقل خواهد بود؛ تحولی که نه تنها به خانهدار شدن خانوارهای جوان کمک میکند، بلکه دسترسی به زیرساختهای ایمن و مدرن را فراهم خواهد ساخت و کرمان میتواند به یکی از قطبهای توسعهی ملی تبدیل شود.
زینب مسیبی- کارشناس مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی وزارت راه و شهرسازی
دیدگاهتان را بنویسید