ظرفیت سازمان آموزش فنیوحرفهای برای حفظ جان کارگران
نیما آقاخانی کارگردان نمایش «تا هیچ چیز عوض نشود» که این شب‌ها در کاخ هنر تهران روی صحنه رفته است در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این اثر نمایشی توضیح داد: محتوای اصلی «تا هیچ چیز عوض نشود» همان فیلم «کشتن گوزن مقدس» یورگوس لانتیموس است که داستان خانواده‌ای را روایت می‌کند که با ورود پسری به زندگی‌شان دچار چالش می‌شوند. ایده اصلی این اجرا بر این مبنا شکل گرفت که دریابیم ترکیب یک اجرای صحنه‌ای با تصاویر روی پرده می‌تواند چه دستاوردی داشته باشد و در نهایت چه مازادی ممکن است ایجاد شود. من سینمای این فیلمساز را دوست داشتم. در دوره دانشگاه به عنوان یک تکلیف درسی، یک بار نمایشنامه‌ای را بر اساس این فیلم نوشتم. پس از چند سال این نوشته به متریالی تبدیل شد که بتوانیم با آن اجرای صحنه‌ای را شکل دهیم.
وی ادامه داد: چالش اصلی ما انتقال فضای فیلم به صحنه تئاتر بود. البته من پیش‌تر کتاب «تئاتر و اجرای پساسینمایی» نوشته پی‌یتر وویچیتسکی را که توسط نشر نیماژ منتشر شده است، خوانده بودم و ایده اصلی از همان‌جا شکل گرفت؛ اینکه اجرای صحنه‌ای در ترکیب با تصاویر ویدئویی ممکن است چه امکانی خلق کند. تصور کنید حضور ویدئو پروجکشن قرار است به روایت کمک کند. پرسش ما نیز دقیقاً همین بود؛ این ترکیب چه امکانی ممکن است ایجاد کند؟ حال این کمک می‌تواند در جهت حرکت صحنه باشد یا حتی در تضاد با آن قرار گیرد. اگر تصویر در خلاف جهت روایت صحنه حرکت کند، چه اتفاقی می‌افتد؟ ما در این اجرا ۲ سطح روایت داریم؛ یکی بر صحنه و دیگری روی پرده. نسبت این ۲ با یکدیگر ممکن است گاه منجر به خلق یک مازاد شود و گاه نه.
کارگردان نمایش «تا هیچ چیز عوض نشود» درباره فرایند تولید نمایش عنوان کرد: بیش از یک سال است که درگیر این پروژه هستیم. همان‌طور که گفتم، آغاز آن به پروژه پایانی درس «کارگاه نمایش‌نامه‌نویسی پیشرفته» در دانشکده که با بهزاد آقاجمالی داشتیم بازمی‌گردد. من به دلیل علاقه شخصی‌ام به سینمای لانتیموس، پیشنهاد تبدیل یک فیلم به نمایشنامه را مطرح کردم. او نیز استقبال کرد و من آن را نوشتم و تحویل دادم. از آن زمان با افزایش مطالعه و تجربه، به‌ویژه با خواندن کتاب دکترای پی‌یتر وویچیتسکی که در آن ترکیب تئاتر و سینما بررسی شده ایده اصلی اجرا برای من شکل گرفت. از آن‌جا شروع به طراحی صحنه‌ها و نسبت‌های ممکن میان تصویر و اجرا کردیم و در نهایت نمایش شکل گرفت.
آقاخانی در رابطه با ویژگی‌های اجرایی این نمایش گفت: فکر نمی‌کنم کاری که انجام دادیم در سطح جهانی جدید باشد. در ایران نیز تا حدی اجراهایی از این دست دیده شده است و در کشورهای دیگر نیز گروه‌هایی وجود دارند که سال‌هاست در این فضا کار می‌کنند. در تجربه‌ای که داشتیم سعی کردیم چندان به سلسله‌مراتب سنتی ساخت و ساز تئاتر پایبند نباشیم. جایگاه افراد در گروه سیال بود. ممکن بود در یک صحنه، یکی از اعضا در نقش کارگردان ظاهر شود و دیگران اجراگر باشند. ویژگی اصلی کار همین مشارکت آزاد و برابر بود، نه اینکه امتیازی ویژه باشد بلکه به نظرم شرایط امروز تولید تئاتر ایجاب می‌کند که ساختارهای کلاسیک پیشین دیگر کنار گذاشته شوند. ما به معنای کلاسیک طراحی صحنه نداشتیم. ایده این بود که وارد بازنمایی رئالیستی نشویم. برای همین با حداقل امکانات، حداقل آکسسوار و حتی نور طراحی‌شده کار کردیم. تمرکز ما بیشتر بر بدن بازیگران و روابط میان آنها بود.
این کارگردان جوان تئاتر درباره چالش‌های اقتصادی ساخت اثر در شرایط فعلی ابراز کرد: در واقع مخاطب به معنای واقعی کلمه وجود ندارد. به‌طور جالبی، متریال‌های تبلیغاتی ما مثل پوستر و … بازدید می‌گیرند اما تأثیری بر فروش بلیت ندارند. این فقط مشکل ما نیست. از دیگر دوستان تئاتری هم که می‌پرسیم، همین وضعیت را گزارش می‌دهند. به نظر من، این موضوع نیاز به پژوهش دارد؛ اینکه چرا وضعیت مخاطب و فروش در تئاتر تا این حد دچار افت شده است. ما اکنون در میانه همین بحران اقتصادی هستیم. البته گروه ما دانشجویی است و در قالب یک باکس دانشجویی در کاخ هنر و در کنار چند نمایش دیگر و تنها برای پنج شب اجرا داریم. نه انتظار خاصی داشتیم و نه فکر می‌کردیم اتفاقی خاص بیفتد. ولی نسبت به سال‌های گذشته، به‌ویژه در مقایسه با جشنواره‌های دانشگاهی که چند سالی است برگزار نمی‌شوند، وضعیت قطعاً بدتر است. الان بیش از هر زمانی داریم تأثیر بحران اقتصادی را احساس می‌کنیم.
نمایش «تا هیچ چیز عوض نشود» از ۱۱ تا ۱۶ مرداد هرشب ساعت ۱۸:۳۰ در کاخ هنر تهران روی صحنه می‌رود.
عوامل اصلی این نمایش عبارتند از نویسنده و کارگردان: نیما آقاخانی، بازیگران: محمدعرفان فرش‌فروش، آرزو فتحی، تینا حاجی نصرالله، فربد تکلو و نیما آقاخانی، براساس فیلم «کشتن گوزن مقدس» ساخته یورگوس لانیتموس.
در خلاصه داستان این نمایش آمده است: همسرایان … سرود قربانی شدن او را می‌خوانند.
دیدگاهتان را بنویسید