نظرسنجی عمومی درباره بازنگری در آییننامه ایمنی امور پیمانکاری
به گزارش خبرنگار مهر، نشست صمیمانه شینا انصاری، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، با هدف گفتگو و هم‌اندیشی با اصحاب رسانه در حوزه محیط‌زیست، صبح امروز برگزار شد.
تمدید گواهی مرکز منطقه‌ای کنوانسیون رامسر و حضور فعال ایران در دیپلماسی محیط زیست
شینا انصاری، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، به مناسبت نزدیک شدن به یک‌سالگی دولت چهاردهم، به دستاوردهای اخیر در حوزه دیپلماسی محیط زیست پرداخت و گفت: ما داریم به یک‌سالگی دولت چهاردهم می‌رسیم. اگر بخواهم از آخرین موضوعی که با آن مواجه بودیم شروع کنم، اولین جلسه کاپ ۱۵ را داشتیم که به عنوان یکی از قدیمی‌ترین کنوانسیون‌ها، کنوانسیون رامسر، ثبت شده است.
وی ادامه داد: کنوانسیون رامسر موضوعی بود که خیلی دچار شبهه شده بود. صحبت‌هایی می‌شد که ممکن است این مرکز منطقه‌ای را از کشور ما بگیرند و به کشور دیگری واگذار کنند. خوشبختانه با تلاش‌های خوبی که همکاران ما در این اجلاس، به‌ویژه معاونت دریایی، انجام دادند، گواهی مرکز منطقه‌ای غرب آسیا برای سه سال تمدید شد که این خبر بسیار خوبی است.
انصاری همچنین گفت: عضویت جمهوری اسلامی ایران به عنوان نماینده غرب آسیا در کمیته راهبری و ریاست مشترک برنامه استراتژیک کنوانسیون و دریافت گواه شهر برای گندمان، کیانشهر و بابل‌کلا نیز از دیگر موفقیت‌های ما در حوزه دیپلماسی محیط زیست بوده است.
وی در ادامه افزود: خود من به شخصه در طول این یک سال، چهار سفر خارجی داشتم، ولی تمام تلاشم این بود که در این سفرها حداکثر استفاده را داشته باشیم. سخنرانی‌هایی که در پنل‌های تخصصی داشتیم، جلسات دوجانبه‌ای که با کشورها برگزار شد و در آن موضوعات مختلف فرامرزی و مطالبات مطرح شد، به هر حال باعث تقویت دیپلماسی محیط زیستی کشور شد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین به موضوع آلودگی پلاستیک اشاره کرد و گفت: در نشستی، بحث مرجعیت دبیرخانه آلودگی پلاستیک به عنوان موضوعی جدید که کشور ما در حال پیگیری آن است، مطرح شد. دبیرخانه کلاسیک آن اکنون در سازمان حفاظت محیط زیست تشکیل شده و جذب همکاری برنامه توسعه ملل متحد (UNDP) در اجرای پروژه مدیریت پسماند ادامه دارد، با تمرکز بر توانمندسازی جوامع محلی.
وی با اشاره به همکاری‌های چندجانبه ادامه داد: کاری که انجام شده، همکاری چندجانبه محلی است، به خصوص برای زنان و جوانان در حوزه جوامع کالابین. همچنین بازگشت مرجعیت کنوانسیون تنوع زیستی نیز اتفاقی بود که با پیگیری‌های معاونت محیط زیستی انجام شد و اکنون فعال است.
انصاری درباره همکاری‌های منطقه‌ای نیز گفت: موضوع پیگیری از کشور عراق، موضوعی است که امروز هم در حال پیگیری هستیم. با توجه به آتش‌سوزی‌هایی که در عراق داریم، به طور مکرر و روزانه پیگیر هستیم، هم در بحث حق‌آبه و هم استفاده از هواپیمای آب‌پاش که البته در یک مقطع استفاده شد، و پیگیر هستیم که این موضوع استمرار پیدا کند.
وی به موضوع دریای خزر پرداخت و بیان کرد: موضوع کاهش سطح دریای خزر نیز در دستور کار ماست. با توجه به اینکه این هفته، پنج‌شنبه، روز جهانی خزر است، یکی از برنامه‌های ما و مطالبات ما از کشورهای حاشیه دریای خزر، موضوع کاهش سطح آب این دریا است. همچنین کشور ما امسال به عنوان میزبان این رویداد شناخته شده و ان‌شاءالله برنامه‌های ویژه‌ای در این خصوص خواهیم داشت.
سه برنامه مهم در حوزه گرد و غبار، تغییر اقلیم و مدیریت پسماند
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، به تشریح اقدامات و برنامه‌های این سازمان در حوزه‌های مختلف پرداخت.
وی اظهار داشت: در حوزه مدیریت پسماند، موضوعاتی مانند آئین‌نامه پسماندها، سامانه یکپارچه پسماند، آئین‌نامه آزمایشگاه‌های معتمد و آئین‌نامه ارزش، در دستور کار دولت قرار دارد.
انصاری با اشاره به برنامه‌های سازمان در حوزه گرد و غبار و تغییر اقلیم افزود: سه برنامه مهم در حوزه مدیریت گرد و غبار، تغییر اقلیم و مدیریت راهبردی پسماند تعریف شده است. در این مدت تلاش کرده‌ایم پیگیری‌های قانونی را با جدیت دنبال کنیم و خوشبختانه قوانین خوبی در این حوزه‌ها وجود دارد که سازمان می‌تواند به عنوان دستگاه نظارتی و حاکمیتی، آن‌ها را دنبال نماید.
وی ادامه داد: قوانین مهمی مانند قانون هوای پاک، آئین‌نامه‌های مرتبط با گرد و غبار، قانون مدیریت پسماند، قانون تالاب‌ها و قانون حفاظت از منابع طبیعی، از جمله مواردی است که پیگیری‌های گسترده‌ای برای اجرای آن‌ها انجام شده است. علی‌رغم مشکلات موجود در کشور، تلاش کردیم منابع اعتباری لازم را برای سازمان در سطح کشور تأمین کنیم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین بر لزوم افزایش نیروی انسانی در این سازمان تأکید کرد و گفت: در برنامه‌هایی که برای سال جاری پیش‌بینی شده، موضوع ارتقای تجهیزات و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین نیز مدنظر قرار دارد تا بتوانیم با استفاده از این ابزارها، بخشی از کمبود نیروی انسانی را جبران کنیم.
انصاری در ادامه با اشاره به اهمیت اجتماعی‌سازی مسائل محیط زیستی تصریح کرد: موضوع اجتماعی‌سازی محیط زیست از دغدغه‌های مهم ماست. سند ارتقای فرهنگ محیط زیستی به تصویب رسیده و سازمان حفاظت محیط زیست به عضویت کمیسیون فرهنگی، اجتماعی دولت درآمده است. این عضویت فرصتی ایجاد کرده تا بسیاری از فعالیت‌های محیط زیستی در آئین‌نامه مسئولیت اجتماعی هفته دولت گنجانده شود.
وی از همکاری‌های گسترده با وزارت آموزش و پرورش و سایر دستگاه‌ها برای توسعه آموزش‌های محیط زیستی خبر داد و افزود: تلاش ما بر این است که ارتباط مؤثری با تشکل‌های مردم‌نهاد برقرار کنیم و فضای مناسبی برای فعالیت آن‌ها فراهم سازیم.
انصاری در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به گزارش‌هایی که در جلسات هیئت دولت ارائه کرده، گفت: از ابتدای حضورم در هیئت دولت، موضوعاتی مانند آلودگی مازوت، نشست زمین، وضعیت فعالان محیط زیستی و نگاه‌های امنیتی به این حوزه را مطرح کرده‌ام که منجر به صدور دستورات مشخصی از سوی رئیس‌جمهور شده است.
وی افزود: در حوزه بهبود تجهیزات، مقابله با گرد و غبار، و همکاری با استانداران نیز پیگیری‌هایی انجام شده که در جلسه‌ای با حضور مسئولان وزارت کشور و استانداران مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در زمینه ارزیابی اثرات محیط زیستی، هدف‌گذاری برای مکانیزه‌سازی فرایندها انجام شده و اقدامات اولیه در این راستا انجام شده است.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست از افزایش هزار مگاواتی ظرفیت انرژی خورشیدی کشور در یک سال اخیر خبر داد و گفت: در همین مدت با پیگیری‌های صورت‌گرفته، مصوبه‌ای در سازمان داشتیم که هدف آن تسهیل توسعه نیروگاه‌های خورشیدی بود.
وی همچنین به برنامه‌های مهمی مانند اقدام ملی حفاظت از حیات وحش، مقابله با قاچاق گونه‌های جانوری، ارزیابی باغ‌وحش‌ها و اعمال محدودیت در صدور مجوزهای جدید برای باغ‌وحش‌ها اشاره کرد و اظهار داشت: در این دوره تلاش شده تا تیمار حیوانات بیمار و آسیب‌دیده حیات وحش در مراکز بازپروری به‌صورت تخصصی انجام شود و توجه ویژه‌ای به این موضوع شده است.
پیگیری اصلاح قانون عوارض آلایندگی
وی همچنین از پیگیری سازمان برای اصلاح قانون عوارض آلایندگی خبر داد و گفت: این قانون باید اصلاح شود تا بخشی از منابع آن به محیط زیست اختصاص یابد. اگر این منابع در اختیار شهرداری‌ها قرار می‌گیرد، باید تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست باشد.
در ادامه، انصاری موضوع اصلاح قانون معادن را از دیگر دغدغه‌های سازمان دانست و تصریح کرد: در حال حاضر فقط معادنی که در مناطق حفاظت‌شده قرار دارند نیاز به استعلام از سازمان دارند، اما به دلیل اثرات تخریبی گسترده، باید همه معادن مشمول این استعلام شوند.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین گفت: اصلاح قانون مدیریت پسماند و موضوع قانون حمل سلاح نیز از دیگر مواردی است که در حال پیگیری آن هستیم. بخشی از اختیارات به ادارات کل محیط زیست تفویض شده تا مشکلات با سهولت بیشتری حل‌وفصل شوند.
وی با اشاره به چالش‌های فراوان درون‌سازمانی و بیرون‌سازمانی گفت: ما با مشکلات بسیار زیادی به‌ویژه در حوزه امکانات و نیروی انسانی مواجه هستیم، اما با توجه به شرایط اقتصادی کشور، طبیعی است که محیط زیست نیز آسیب‌پذیرتر شود.
وی تأکید کرد: هدف ما حاکمیت قانون، اجرای دقیق ضوابط، بهره‌گیری از نظرات کارشناسی و فنی، و پیگیری نظارت دقیق بر اجرای قوانین محیط زیستی است. ما به نظرات مشفقانه و دلسوزانه شما باور داریم و معتقدیم مطالبه‌گری و دیدبانی شما فرصتی ارزشمند برای پررنگ کردن مسائل محیط زیستی و جلب توجه مسئولان به حل این مسائل است.
آموزش کشاورزان و جوامع محلی راهی برای کاهش مصرف آب
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با تأکید بر ضرورت کاهش مصرف، به‌ویژه در حوزه کشاورزی، گفت: باید کاهش مصرف داشته باشیم، به خصوص در حوزه کشاورزی. اینها از جمله مواردی است که باید به آن توجه ویژه‌ای شود؛ یعنی آموزش کشاورزان و آموزش جوامع محلی.
وی با اشاره به اینکه چنین موضوعاتی زمان‌بر هستند، افزود: کارهای سخت‌افزاری شاید خیلی سریع به نتیجه برسند ولی الزماً پایداری را تضمین نمی‌کنند. آنچه پایداری را محقق می‌کند، اقدامات نرم‌افزاری و فرهنگی است. بنابراین باید روی این بخش سرمایه‌گذاری جدی صورت بگیرد.
انصاری با اشاره به همکاری‌های بین‌المللی در این زمینه تصریح کرد: کاری که با کمک برنامه محیط زیست سازمان ملل آغاز کرده‌ایم، با تمرکز بر آموزش جوامع محلی، زنان و جوانان در جریان است. تلاش ما این است که در شیوه کشت و الگوی کشت تغییراتی ایجاد کنیم تا کاهش مصرف آب را محقق کنیم. این خود می‌تواند به ایجاد پایداری بیشتر در حوزه کشاورزی منجر شود.
مسائل محیط زیستی امروز، حاصل دهه‌ها بی‌توجهی است
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، با اشاره به مجموعه اقدامات این سازمان در حوزه‌های مختلف، اظهار کرد: ما در موضوعاتی چون پسماند، حضور در اجلاس جهانی اقلیم ۲۹، موضوع فرونشست زمین، موضوع فعالان محیط زیست، مسئله میانکاله، کنوانسیون پلاستیک، تنوع زیستی، بازگشت مرجعیت سازمان و سایر مشکلات، گزارش تهیه کردیم، پیگیری داشتیم و حتی برای بازگرداندن اراضی به اراضی ملی مصوبه گرفتیم.
وی افزود: نکته‌ای که می‌خواهم بر آن تأکید کنم این است که مسائل و مشکلات محیط زیستی که امروز به شکل چالش با آن‌ها مواجه هستیم، نتیجه کار امروز و دیروز نیست. این مشکلات در اثر بی‌توجهی در طول چندین دهه انباشته شده‌اند و اکنون به مرحله بحران رسیده‌اند. بنابراین، راه‌حل‌ها پیچیده شده‌اند.
انصاری با بیان اینکه این راه‌حل‌ها، ضربتی و آنی نیستند، تأکید کرد: اقداماتی که باید انجام شود، نیازمند برنامه‌های میان‌مدت و بلندمدت است و زمان می‌طلبد. نمی‌توان با نگاه ساده‌انگارانه به مسائل محیط زیستی برخورد کرد. این موضوعات را ما در بدنه دولت پررنگ کردیم و می‌دانیم که باید تلاش بیشتری انجام دهیم.
رئیس سازمان محیط زیست همچنین با اشاره به شرایط اقتصادی کشور تصریح کرد: باید در نظر بگیریم وقتی وضعیت اقتصادی کشور ناپایدار می‌شود، محیط زیست که ذاتاً شکننده است، آسیب‌پذیرتر خواهد شد. مشکلاتی که با آن مواجه هستیم، نیاز به نگاه سیستمی دارد و باید در یک فرآیند منطقی و معقول، در طول زمان حل شود.
وی با تأکید بر رویکرد مدیریتی این سازمان گفت: نگاه ما در سازمان محیط زیست، پایبندی به حاکمیت قانون و ضوابط زیست‌محیطی است. صدور مجوز خارج از این چارچوب‌ها جایی ندارد. البته در عملکرد خود، لکنت‌هایی هم داشته‌ایم و این را انکار نمی‌کنم.
انصاری در ادامه خطاب به رسانه‌ها و افکار عمومی گفت: من می‌بینم که خبرگزاری‌ها در هر موضوع مرتبط با محیط زیست، سازمان محیط زیست را مخاطب قرار می‌دهند. در حالی‌که اگر قوانین بالادستی را نگاه کنید، وظایف بسیاری از دستگاه‌ها در این حوزه مشخص شده است. سازمان محیط زیست در بسیاری از موارد، جایگاه حاکمیتی و نظارتی دارد، نه اجرایی.
وی افزود: موضوعاتی مانند آلودگی هوا، اگرچه در اولویت سازمان قرار دارند و ما جایگاه مطالبه‌گری داریم، اما دستگاه‌هایی مانند وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صمت و وزارت کشور نیز وظایف و تکالیف مشخصی در این زمینه دارند. با این حال، وقتی تصمیمی گرفته می‌شود یا مشکلی مطرح می‌شود، بلافاصله سازمان محیط زیست مورد سوال قرار می‌گیرد.
وی تصریح کرد: ما وظیفه اجرایی نداریم، اما نظارت را باید به درستی انجام دهیم. البته ما موظف می‌دانیم خود را که به هر مطالبه‌ای از سوی فعالان محیط زیست، پاسخ بدهیم و آن را پیگیری کنیم. تمام تلاش‌مان این بوده که به محض طرح مسئله، ورود کنیم.
انصاری ضمن قدردانی از فعالان تخصصی حوزه محیط زیست گفت: ما به اهمیت شفافیت واقف هستیم و تلاش داریم آن را افزایش دهیم. از تمام عزیزانی که در این حوزه به صورت تخصصی فعالیت و مطالبه‌گری می‌کنند، تشکر می‌کنم. اما خواهشم این است که نگاه شما نیز با توجه به واقعیت‌های جامعه و به شکلی منصفانه باشد.
برای توسعه فعالیت‌های نفتی در محدوده تالاب‌ها نیاز به تصویر کلی و ارزیابی جامع داریم
صدیقه ترابی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست، در خصوص فعالیت‌های نفتی در محدوده تالاب‌ها، به ویژه تالاب هورالعظیم، اظهار داشت: بخشی از این فعالیت‌ها در گذشته آغاز شده‌اند؛ برخی دارای مجوز بوده‌اند و برخی نیز بدون اخذ مجوز شروع شده‌اند که مجوزهای لازم در مراحل بعدی برای آن‌ها دریافت شده است.
وی افزود: در حال حاضر نیز، بخشی از این فعالیت‌ها با عنوان توسعه به سازمان حفاظت محیط زیست ارجاع داده شده و درخواست انجام بخش کوچکی از فعالیت میدانی نفتی مطرح شده است. بازدیدهایی نیز برای ارزیابی اولیه انجام شده، اما با توجه به اینکه یک تصویر کلی و منسجم از فعالیت‌ها در دست نیست، ما نمی‌توانیم به صورت موردی و مقطعی در خصوص آن‌ها تصمیم‌گیری کنیم.
ترابی ادامه داد: سوال اصلی ما از دستگاه‌های مسئول این است که سیمای کلی توسعه میادین نفتی در محدوده و اطراف تالاب چگونه است؟ این مسئله باید به صورت شفاف برای سازمان حفاظت محیط زیست تبیین شود تا بتوان تصمیم‌گیری دقیق‌تری صورت گیرد.
وی با اشاره به اینکه اغلب میادین نفتی در این منطقه به صورت مشترک (بین‌المللی یا بین‌استانی) هستند، تأکید کرد: زمان‌بندی اجرای پروژه‌ها نیز بسیار مهم است. ارزیابی اثرات زیست‌محیطی باید پس از انجام مراحل اولیه کار، که تاکنون صورت گرفته، ادامه یابد و برای مراحل بعدی نیز در دستور کار قرار گیرد.
معاون محیط زیست انسانی اظهار کرد: برای بخش‌هایی که تاکنون تمهیداتی برای کاهش اثرات زیست‌محیطی آن‌ها در نظر گرفته نشده، باید راهکارهایی مد نظر قرار گیرد. یکی از مباحثی که مطرح است، امکان استفاده از روش‌هایی مانند حفاری مورب (چاه مورب) و انتقال برداشت نفت به خارج از محدوده تالاب می‌باشد. این‌گونه راهکارها در حال بررسی هستند.
ترابی خاطرنشان کرد: در همین راستا، یک تیم منسجم متشکل از سازمان‌ها و شرکت‌های مسئول تشکیل داده‌ایم و از آن‌ها خواسته‌ایم مطالعات خود را بر اساس سوالات مشخصی که از سوی سازمان محیط زیست مطرح شده، به ما ارائه کنند تا بتوانیم در این زمینه تصمیم‌گیری علمی و دقیق‌تری داشته باشیم.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست، همچنین درباره وضعیت استفاده از سوخت در نیروگاه‌های حرارتی و تأثیرات زیست‌محیطی آن‌ها توضیح داد.
وی با اشاره به اعتراض‌های شدید مردمی که در نزدیکی نیروگاه‌هایی مانند شهید منتظری اصفهان و نیروگاه اراک زندگی می‌کنند، گفت: این مشکلات به دلیل آلودگی و اثرات زیست‌محیطی نیروگاه‌ها بسیار جدی است.
ترابی افزود: سازمان حفاظت محیط زیست به صورت خاص گزارش‌های جامعی درباره اثرات زیست‌محیطی نیروگاه‌ها ارائه داده و با توجه به این گزارش‌ها، تصمیم گرفته شد که بهره‌برداری از برخی نیروگاه‌ها مانند منتظر قائم البرز، اراک و شهید منتظری متوقف شود. این توقف حدود یک ماه ادامه داشت، اما به دلیل شرایط ویژه‌ای که وزارت نیرو و وزارت نفت اعلام کردند، به ویژه به دلیل عدم امکان تعمیر تجهیزات و خالی بودن مخازن نفت گاز، مجبور شدند فعالیت نیروگاه‌ها را مجدداً آغاز کنند.
وی تأکید کرد: پس از این تصمیم، تلاش‌های گسترده‌ای صورت گرفت تا وزارت نفت متقاعد شود درصد قابل توجهی از سوخت نیروگاه‌ها از گاز تأمین شود و این امر باعث شد که در سال گذشته در فصل سرد، میزان استفاده از مازوت در نیروگاه اراک کاهش یابد. اگرچه این کاهش به طور رسمی تأکید نشده است، اما واقعیت این است که کوشش‌های بسیاری برای کاهش مصرف سوخت‌های آلاینده صورت گرفته است.
ترابی همچنین بیان کرد: از سال گذشته، سازمان حفاظت محیط زیست همراه با وزارت نفت و وزارت نیرو جلسات مشترکی را برگزار کرده‌اند تا برنامه‌ریزی دقیقی برای تأمین سوخت گاز و نفت گاز نیروگاه‌های حرارتی به ویژه در فصل سرد ارائه شود. هدف این تلاش‌ها این است که در فصل سرد امسال، از سوزاندن سوخت‌های سنگین در سه نیروگاه یادشده جلوگیری شود یا حداقل به حداقل ممکن کاهش یابد.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست به پروژه نیروگاه شازند نیز اشاره کرد و گفت: این موضوع نیز در دست پیگیری است و امیدوارند تا پایان شهریور به نتیجه برسد.
وی تأکید کرد: تمام تلاش سازمان حفاظت محیط زیست در همکاری با وزارتخانه‌های نفت و نیرو این است که شرایطی فراهم شود تا در فصل سرد امسال، میزان سوزاندن سوخت‌های آلاینده به صفر یا حداقل ممکن برسد.
ترابی با یادآوری اینکه همه ما در ایران زندگی می‌کنیم و شریک آینده کشور هستیم، خاطرنشان کرد: این تلاش‌ها نشان‌دهنده تعهد جدی به حفظ محیط زیست و سلامت مردم است و ادامه همکاری بین سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها نقش کلیدی در رسیدن به این هدف دارد.
احمدرضا لاهیجان‌زاده، معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌ها اعلام کرد: تراز آب در دریاچه ارومیه به پایین‌ترین حد خود رسیده است و وضعیت واقعی در میدان کمتر از آن چیزی است که گزارش می‌شود. او همچنین تأکید کرد که به دلیل افزایش دمای هوا، کاهش آب در این دریاچه بیشتر خواهد شد.
لاهیجان‌زاده افزود: در شرایط کنونی و با توجه به نبود بارندگی کافی در این فصل، احتمال خشک شدن باقی‌مانده آب در دریاچه ارومیه بسیار بالا است.
به گفته وی، در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۴۰۳، حجم آب موجود در دریاچه حدود ۲ میلیارد متر مکعب گزارش شده است.
وی همچنین اشاره کرد: مطالعات گسترده‌ای توسط ستاد اجرایی برای پیش‌بینی سناریوهای مختلف درباره آینده دریاچه ارومیه انجام شده است. این مطالعات شامل بررسی آثار خشک شدن کامل دریاچه و پیامدهای زیست‌محیطی و اقتصادی ناشی از آن می‌باشد.
لاهیجان‌زاده هشدار داد: اگر دریاچه خشک شود، خسارات جبران‌ناپذیری به منطقه وارد خواهد شد.
معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌ها تاکید کرد: همه پیش‌بینی‌ها و طرح‌های مقابله با این بحران آماده شده و باید اقدامات جدی و فوری برای جلوگیری از وخامت وضعیت دریاچه ارومیه انجام گیرد.
ایران عضو کنوانسیون لندن است و همکاری مستمر با سازمان بنادر و دریانوردی در حوزه آلودگی دارد
معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد: ایران عضو کنوانسیون لندن است و در این چارچوب، همکاری مستمر و منظم با سازمان بنادر و دریانوردی در حوزه آلودگی داریم. به طور دوره‌ای و مفصل، نشست‌هایی با سازمان بنادر برگزار می‌شود تا زمینه برای مستندسازی سیستم‌ها و امکانات در بنادر فراهم شود؛ به‌گونه‌ای که کشتی‌هایی که وارد بنادر کشور می‌شوند، بتوانند آب توازن خود را در تصفیه‌خانه‌های موجود تخلیه کنند تا این آب‌ها تصفیه شده و وارد دریا نشوند.
وی افزود: تقریباً در همه بنادر اصلی کشور این امکانات فراهم شده و همچنین تجهیزات جدیدتری نیز بر روی کشتی‌ها نصب می‌شود. این روند بر اساس برنامه‌ای مشخص و دوره‌ای، از جمله تا سال ۲۰۲۰، دنبال شده و همچنان ادامه دارد. در همین راستا، حضور فعالی در تدوین برنامه ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۰ داشته‌ایم و سند مربوط به این برنامه نیز تصویب شده است. در این سند، موارد کنترلی متعددی پیش‌بینی شده که به اجرای بهتر تعهدات کشور در حوزه محیط زیست دریایی کمک می‌کند.
لاهیجان‌زاده همچنین با اشاره به حضور در اجلاسی که اخیراً برگزار شد، گفت: در این اجلاس، جلسه‌ای با مسئول محیط زیست دولت عمان برگزار کردیم. باید اشاره کنم که مسئول محیط زیست عمان که در گذشته وزیر بود، اکنون به عنوان رئیس سازمان فعالیت می‌کند، چرا که این وزارتخانه اخیراً به سازمان تبدیل شده است.
وی یکی از موضوعات ویژه مورد بحث در این جلسه را کنترل و پایش کشتی‌هایی عنوان کرد که از تنگه هرمز عبور کرده و به سمت عمان حرکت می‌کنند. لاهیجان‌زاده گفت: در این خصوص، دو تا سه مقوله مهم پیگیری شد که یکی از آن‌ها کنترل ماهواره‌ای کشتی‌ها با هدف مدیریت کشت‌های مشترک بود. قرار شد این موضوع در قالب یک تفاهم‌نامه رسمی بین دو کشور به امضا برسد.
معاون محیط زیست دریایی همچنین اظهار داشت: موضوع مشابهی را نیز با دولت امارات در حال پیگیری هستیم و هدف ما این است که به صورت پیش‌فرض، نظام پایش و کنترل مناسبی برای کشور ایجاد شود.
پروژه حفاظت از یوزپلنگ پس از شش سال توقف مجدداً فعال شده است
حمید ظهرابی، معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست کشور با اشاره به ضرورت تغییر رویکردها در سیاست‌های محیط زیستی گفت: اجازه می‌خواهم در اینجا جمله‌ای در خصوص نقشی که شما عزیزان می‌توانید ایفا کنید، مطرح کنم. پس از مبادلات جهانی، نظریه‌ای مطرح شد مبنی بر اینکه باید رویکردهایمان را به‌صورت جدی تغییر دهیم. سیاست‌هایی که تاکنون دنبال کرده‌ایم، منجر به حفظ تنوع زیستی نخواهد شد. لازم است سیاستمداران سیاست‌های جدیدی ایجاد کنند. هرچند خواست عمومی نقش اساسی در شکل‌دهی تفکر این گروه اثرگذار دارد، اما انتقال دانش و افزایش آگاهی افراد می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد.
وی افزود: سیاستمداران اغلب افراد تحصیل‌کرده‌ای هستند اما ممکن است به‌طور دقیق از تحولات علمی اطلاع نداشته باشند. اگر اطلاعات صحیح و به‌روز به آن‌ها منتقل شود، می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های کلان در حوزه محیط زیست جهانی اثرگذار باشد. ما باید آگاهانه مسائل اصلی محیط زیست را دنبال کنیم تا به نتیجه مطلوب برسیم.
ظهرابی در ادامه به اقدامات صورت‌گرفته در این حوزه اشاره کرد و گفت: یکی از اولین اقدامات ما جمع‌آوری متخصصین و تدوین برنامه‌هایی با بازه‌های زمانی یک‌ساله، پنج‌ساله و بیست‌ساله بود. در کنار این اقدامات، پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی که پس از شش سال متوقف شده بود را نیز دوباره فعال کردیم. متخصصین جدیدی را به کار گرفتیم و تلاش‌های زیادی برای بهبود حفاظت صورت گرفته است.
وی با اشاره به فعالیت‌های پیشین در این حوزه گفت: یکی از اقداماتی که همیشه پیگیر آن بودیم و پس از چند سال توقف مجدداً آغاز شده، مربوط به ساماندهی سایت حفاظت است. با وجود تلاش‌های صورت گرفته از سوی وزارت، به نتیجه مطلوبی نرسیدیم اما انتظار می‌رود توجه بیشتری به این حوزه معطوف شود. در این راستا، یک برنامه منسجم با حضور متخصصی که در آفریقا آموزش دیده طراحی شده و در حال اجراست تا بتوانیم حداکثر شانس موفقیت را در حفاظت از یوزپلنگ داشته باشیم.
معاون محیط زیست طبیعی افزود: موضوع حفاظت از یوزپلنگ یکی از اصلی‌ترین برنامه‌های ماست. شکل‌دهی به فعالیت‌های مردمی در چند منطقه و ایجاد برنامه‌های مشارکتی از جمله اقدامات مهمی است که انجام داده‌ایم. همچنین سعی کردیم انسجام و هماهنگی بین استان‌ها را افزایش دهیم. این هماهنگی با همکاری مدیران استانی، ستاد سازمان، دانشگاه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد در حال انجام است و به انسجام فعالیت‌های استان‌ها کمک شایانی خواهد کرد.
ظهرابی همچنین به دیگر اقدامات انجام‌شده اشاره کرد و گفت: موضوع کاهش سرعت تصویب طرح‌ها و روشن‌سازی مسیر اقدامات از جمله مواردی است که برای بهبود وضعیت پیگیری شده‌اند. همچنین مباحث مربوط به مقابله با سلاح و تخصیص منابع به موضوع حفاظت بسیار برای ما اهمیت دارد. کشور باید یک طرح جامع و همه‌جانبه برای تنوع زیستی، به‌ویژه زیستگاه یوزپلنگ، داشته باشد.
وی ادامه داد: ما بلافاصله پس از این تصمیم، گروهی از متخصصین دانشگاهی را تشکیل دادیم. این گروه مسئول تدوین تمام سیاست‌ها و برنامه‌های اجرایی برای حفاظت از یوزپلنگ است. در این برنامه تمامی ابعاد موضوع و همکاری با تمام بخش‌ها در نظر گرفته شده است.
ظهرابی گفت: همچنین تجربیات جهانی، شاخص‌های بین‌المللی ارزیابی عملکرد کشورها و تمامی مطالعات و تحقیقات انجام‌شده در کشور گردآوری شده‌اند تا در قالب این برنامه جامع، هدفمند و زنده استفاده شوند. امیدواریم به سمتی حرکت کنیم که شاهد برنامه‌ای پویا و مؤثر در حفاظت از تنوع زیستی کشور باشیم.
نجات یک یوزپلنگ آسیایی در آستانه مرگ و تلاش ۱۵ روزه برای یافتن یک خرس در طبیعت
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست کشور، از اقدامات قابل توجه اخیر در حوزه نجات و درمان حیات وحش خبر داد.
وی اعلام کرد: ما هر هفته گزارش‌هایی از درمان حیوانات در طبیعت دریافت می‌کنیم. در همین چند روز گذشته اتفاقات قابل‌توجهی رخ داده است. یکی از این موارد، نجات یک یوز آسیایی بود که در لحظه ورود، در آستانه مرگ قرار داشت و اصلاً رمقی در بدنش دیده نمی‌شد. اما با تلاش متخصصان و انجام یک عملیات دامپزشکی بسیار موفق در سطح بالا، این حیوان احیا شد. توانایی این یوز برای ادامه حیات در طبیعت ارزیابی شد و در نهایت دوباره به زیستگاه طبیعی‌اش بازگردانده شد. این اتفاق در استان اصفهان روی داد و باید گفت که توجه بزرگی را به خود جلب کرد. تیم دامپزشکی با بهره‌گیری از تجهیزات، حتی اقدامات الکتریکی لازم را برای احیا انجام دادند. خوشبختانه حال این حیوان اکنون بسیار خوب است.
ظهرابی در ادامه به ماجرای تلاش‌های گسترده برای یافتن یک خرس اشاره کرد و گفت: در حادثه‌ای کم‌سابقه، یک خرس از محدوده خود خارج شد. این گونه حیوانات قابلیت بالایی برای بالا رفتن از مناطق مرتفع و خارج شدن از حصار دارند. همکاران ما این خرس را در داخل منطقه مشاهده کردند و بلافاصله برنامه‌ریزی برای یافتن آن آغاز شد. نزدیک به ۱۵ شبانه‌روز تلاش بی‌وقفه صورت گرفت. این جستجو در منطقه‌ای صورت گرفت که پارک طبیعی با هزاران لانه و زیستگاه حیوانات مختلف است. در این عملیات، با وجود رفت‌وآمد بسیار زیاد مردم، ورزشکاران و بازدیدکنندگان، همه تدابیر لازم در دستور کار قرار گرفت.
وی ادامه داد: بارها کل منطقه از ابتدا تا انتها جستجو شد. از پهپادهای معمولی و پهپادهای حرارتی استفاده شد. بیش از ۳۰ تله زنده‌گیری در نقاط مختلف پارک نصب شد. تمامی این اقدامات فقط با هدف یافتن این حیوان صورت گرفت. اما متأسفانه با وجود همه تلاش‌ها، هنوز هیچ نتیجه‌ای حاصل نشده و اثری از خرس یافت نشده است.
هیچ مجوزی برای سد ماندگان صادر نشده است
صدیقه ترابی، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست، با تاکید بر لزوم طی مراحل قانونی و تخصصی برای بررسی طرح‌ها گفت: ما هیچ طرحی را بدون بررسی نمی‌پذیریم؛ بنابراین حتی در خصوص طرح سد ماندگان نیز لازم است تمام مراحل ارزیابی خود را طی کند.
وی افزود: ما تمام تصمیماتی را که در سطوح مختلف و بر اساس قانون توسط دستگاه‌های اجرایی اتخاذ می‌شود، نمی‌توانیم به‌طور کامل به حساب سازمان حفاظت محیط زیست بگذاریم. بنابراین کاری که ما می‌توانیم انجام دهیم، این است که در ارتباط با هر طرح، بر اساس واقعیات، ارزیابی مثبت یا منفی مستندی منتشر کنیم.
ترابی با اشاره به ابعاد مختلف طرح انتقال آب از سد ماندگان گفت: در حوزه مقصد، باید بررسی کنیم که آیا تمام تلاش‌ها برای صرفه‌جویی آب و استفاده بهینه از وضعیت ناپایدار صورت گرفته یا خیر و اینکه راهکار رفع ناپایداری در آن چیست. این موارد باید به‌طور دقیق روشن باشد. همچنین در حوزه مبدأ، وضعیت تأمین نیازها نیز باید کاملاً مشخص شود.
وی تصریح کرد: در نشست‌های اولیه‌ای که برگزار شد، از وزارت نیرو دعوت کردیم که مدیران مربوط به حوزه آبریز مقصد در سازمان حفاظت محیط زیست حضور پیدا کنند. این جلسه با مشارکت ادارات کل محیط زیست استان‌ها و دیگر دستگاه‌های ذی‌ربط، در منطقه آزاد که مخزن سد بخشی از آن است، برگزار شد و حدود ۵ ساعت به طول انجامید.
معاون محیط زیست انسانی با اشاره به دریافت گزارش‌ها افزود: ما دو گزارش از حوزه مبدأ از وزارت نیرو دریافت کردیم. همچنین اشاره شد که در برنامه هفتم توسعه تأکید شده هیچ انتقال آبی بین حوزه‌ای نباید صورت گیرد، مگر برای آب شور، که آن هم باید با تأییدیه شورای عالی آب انجام شود.
ترابی خاطرنشان کرد: از مهرماه سال گذشته، مکاتبات لازم با وزارت نیرو انجام شد و از این وزارتخانه خواستیم که مشخص کند آب موردنظر برای انتقال، دقیقاً از کدام سامانه و برای چه هدفی برداشت خواهد شد. بر همین اساس، بررسی دو طرح در سازمان حفاظت محیط زیست آغاز شد: یکی وضعیت مطالعات سد ماندگان و دیگری سامانه انتقال مربوطه.
وی ادامه داد: در پی این بررسی‌ها، مجدداً سوالاتی از وزارت نیرو مطرح شد و در انتهای سال گذشته پاسخ‌های لازم دریافت شد. فکر می‌کنم در روزهای آخر اسفند ۱۴۰۳ بود که شورای عالی آب، مصوبه‌ای برای انتقال آب به این حوزه تصویب کرد. گرچه در تاریخ ۲۰ فروردین ۱۴۰۴ این مصوبه انجام شد و مجوز ارزیابی صادر شد، اما اقدامات اجرایی پیش از این تاریخ آغاز شده بود.
ترابی با تأکید بر روند قانونی اقدامات تصریح کرد: پس از آن، موضوع از طریق معادلات حقوقی ریاست جمهوری پیگیری شد و مقرر شد قبل از برگزاری جلسه ارزیابی، هیچ اقدام اجرایی ادامه نیابد. در حال حاضر، سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت نیرو همچنان در حال بررسی و تعامل هستند.
وی تاکید کرد: می‌خواهم به صراحت اعلام کنم که تا امروز، هیچ مجوزی برای سد ماندگان صادر نشده است. این مراحل باید ادامه یابد. با توجه به اینکه بخشی از اقدامات اجرایی پیش از دریافت مجوز آغاز شده بود، طبق قانون، پنج نهاد و ارگان دولتی باید در جلساتی مشترک، درباره این مسئله تصمیم‌گیری کنند. اما به هر حال، مسیر علمی و بررسی‌های محیط زیستی درباره طرح، سامانه انتقال و حوزه مرتبط، همچنان در حال پیگیری است.
این خبر در حال تکمیل است…
دیدگاهتان را بنویسید