ایران از تدوین استانداردهای بینالمللی در حوزه ایمنی استقبال می‌کند
به گزارش اکوایران، در میان ریسک‌های موجود، ریسک جنگ یکی از مواردی است که افزایش احتمال وقوع آن بازار ارز را افزایشی می‌کند و بر انتظارات افزایشی بر بازار ارز موثر است اما وقتی درگیری به حالت مستقیم می رسد، شرایط کمی متفاوت می‌شود. در بامداد روز جمعه ۲۳ خرداد اسرائیل جنگ علیه ایران را رسما آغاز کرد.
اتفاقی که از همان شروع بازار ارز را در معاملات پشت خطی تحت تأثیر قرار داد؛ در چنین شرایطی بحث‌های مختلفی درباره نحوه پاسخ ایران و اهمیت بازدارندگی مطرح می‌شود و بعضی از کارشناسان امنیت و روابط بین‌الملل معتقدند که اگر پاسخ ایران به حملات اسرائیل متناسب و بازدارنده نباشد، جنگ ادامه خواهد یافت و اسرائیل هر زمان، در هر مکان و علیه هر هدفی که بخواهد حمله خواهد کرد. اما اگر هزینه‌های جنگ برای هر دو طرف بالا و مخاطره‌آمیز شود، امکان رسیدن به آتش‌بس افزایش می‌یابد. موازنه قدرت مهم‌ترین اصل واقع‌گرایی برای دستیابی به صلح و ثبات است.
پیش‌بینی‌ها از پایان جنگ و برقراری آتش‌بس یکی از مهم‌ترین مواردی است که بازار ارز را تحت تأثیر قرار می‌دهد، زیرا بر انتظارات موثر است اما برای رسیدن به پایان جنگ برخی از اهمیت بازدارندگی و افزایش هزینه برای طرف مقابل صحبت می‌کنند. اکوایران در ادامه گزارش شرایط بازار ارز در سه تاریخ مهم را بررسی می‌کند.
از سال ۹۸ تاکنون ایران سه درگیری مهم منطقه‌ای را پشت سر گذاشته است. عملیات انتقام ترور سردار قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس، عملیات وعده صادق یک و عملیات وعده صادق ۲ از جمله مهم‌ترین اتفاقات چند سال گذشته است که ایران را وارد گود نظامی کرده و بازار ارز را هم تحت تأثیر قرار داده است.
بازار ارز بعد از شهادت سردار سلیمانی
دلار و عملیات وعده صادق ۱
در سیزدهم فروردین ۱۴۰۳ رژیم صهیونسیتی به کنسولگری ایران در دمشق حمله کرد که ۱۶ تن کشته شدند و ایران وعده انتقام داد. دلار تهران روز قبل از حادثه در محدوده ۶۱ هزار و ۳۰۰ تومان بود اما در ادامه با رشد ۱۵ درصدی تا قیمت ۷۰ هزار و ۵۰۰ تومان بالا رفت و رشد ۱۵ درصدی را ثبت کرد.
در تاریخ ۲۶ فروردین ۱۴۰۳ عملیات وعده صادق یک انجام شد و دلار وارد یک‌فاز اصلاحی جدی شد که تا محدوده ۶۰ هزار و ۵۰۰ تومان ادامه پیدا کرده که پایین‌تر قیمت دلار پیش از درگیری‌ها بود. دلار تهران پس از عملیات وعده صادق یک، وارد یک روند فرسایشی شد و ۹ ماه طول کشید تا بتواند سقف قیمتی خود را در فروردین ماه دوباره لمس کند.
رفتار دلار پس از وعده صادق ۲
عملیات وعده صادق ۲ هم پس از شهادت سید حسن نصرالله، دبیرکل سابق حزب‌الله لبنان رخ داد. در ششم مهرماه سید حسن نصرالله در ضاحیه بیروت به همراه عباس نیلفروشان به شهادت رسید که در نهایت عملیات وعده صادق ۲ در دهم مهرماه را به دنبال داشت. دلار پیش از عملیات ترور رژیم‌صهیونسیتی حدود ۶۰ هزار تومان بود اما تا محدوده ۶۱ هزار و ۵۰ تومان بالا رفت. در ادامه دلار تهران اگرچه روند افزایشی داشت ولی بیش از ۲ ماه طول کشید تا به محدوده سقف سال ۱۴۰۳ که در فروردین تجربه کرده بود، برسد.
نگرانی از کسری بودجه، نگاه انتظاری به انتخابات ایالات متحده و پیروزی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا و افزایش تقاضای درهم، به‌دلیل افزایش تقاضای تجاری از مواردی بودند که باعث شد تا دلار تهران پس از عملیات وعده صادق ۲ وارد فاز اصلاحی نشود.
رفتار بازار ارز پس از حمله اسرائیل
پس از حمله ناگهانی اسرائیل به ایران در بامداد روز جمعه ۲۳ خرداد بازار ارز تعطیل بود ولی قیمت تتر تحت تأثیر اخباری که در ابتدا منتشر شد، به طور هیجانی بالا رفت. در ادامه ولی رشد قیمت تتر حتی در مواردی کاهشی شد. اصلاح قیمت تتر از سقفی که در کانال ۹۰ هزار تومانی در روز اول لمس کرده بود، ۲ دلیل داشت؛ دلیل نخست انجام عملیات وعده صادق ۳ و محدودشدن حملات اسرائیل نسبت به روز و ساعت ابتدایی حملات بود که هیجان افزایشی بازار ارز را کم‌تر کرد. دلیل دوم هم محدودیتی است که بعضی از صرافی‌های رمزارزی در راستای همکاری با بانک مرکزی برای واریز وجه اعمال کردند. با این وجود بررسی اکوایران نشان می‌دهد که معاملات دلار و درهم در کانال‌های تلگرامی و پشت خطی هم پس از شروع عملیات وعده صادق ۳ نسبت به روز شنبه به خوبی کنترل شد.
علاوه بر صرافی‌های رمزارزی، بر معاملات پلتفرم‌های آنلاین طلا هم محدودیت‌هایی در روزهای تعطیل اعمال شد. شرط موثربودن این محدودیت‌ها کنترل تقاضای بازار ارز و طلا و سطح انتظارات است؛ هرچندکه ادامه این محدودیت‌ها و افزایش بدبینی‌ها، باعث افزایش فشار تقاضا در بازارهای کالایی مانند دلار فیزیکی و طلا می‌شود و اثر معکوس در کنترل بازار ارز خواهد داشت.
رابطه بازارهای جهانی با بازار ارز در شرایط جنگ
تحریم، سهم اقتصادی ایران را از بازارهای جهانی کم کرده و به‌دست رقبای اقتصادی‌اش داده است ولی با این حال حمله اسرائیل به ایران قیمت نفت را با افزایش بیش از هفت درصدی، به ۷۴ دلار در هر بشکه رساند. در ادامه پاسخ تلافی‌جویانه کشورمان در روز جمعه به‌خصوص پیش از از تعطیلی بازارها، قیمت‌های جهانی را تحت تاثیر قرار داد. در بورس جهانی کاهش شاخص داو جونز مورد توجه قرار گرفت و بورس اسرائیل هم منفی شد. طلای جهانی به بالای سه هزار و ۴۳۰ دلار رسیده که می‌تواند قیمت طلای داخلی را نیز در روز جاری تحت تاثیر قرار دهد.
بررسی بازارها نشان می‌دهد اهمیت و نقش کشورها در بازارهای جهانی و افزایش اقدامات دیپلماتیک برای کاهش تنش، بدون شک اثر انتظاری بر بازار ارز دارد؛ به‌عنوان مثال هم‌زمان با جنگ اوکراین و روسیه، نقش مسکو بر بازار جهانی باعث شد تا با تلاش‌های دیپلماتیک، تجارت انرژی روسیه با اروپا حفظ شود و همین مسئله مانع از آسیب زدن به زیرساخت‌های در ۲ سال ابتدایی جنگ شد که برای اقتصاد کرملین و منابع ارز این کشور بسیار مهم بود.
دیدگاهتان را بنویسید