اجرای پروژه آموزش و ارائه تجهیزات ایمنی به کاربران جادهای در لرستان
در یکی از مهم‌ترین احکام ضدانحصار سال‌های اخیر، کمیسیون اروپا روز سه‌شنبه (۱ آوریل ۲۰۲۵ / ۱۳ فروردین ۱۴۰۴) اعلام کرد که ۱۵ شرکت خودروساز بزرگ، از جمله فولکس‌واگن و استلانتیس، به‌دلیل تشکیل یک کارتل غیرقانونی در حوزه بازیافت خودروهای فرسوده، مجموعاً به پرداخت ۴۵۸ میلیون یورو معادل ۴۹۵ میلیون دلار محکوم شده‌اند.
این کارتل، به گفته نهاد ناظر رقابت در اتحادیه اروپا، بین ماه مه ۲۰۰۲ تا سپتامبر ۲۰۱۷ (اردیبهشت ۱۳۸۱ تا شهریور ۱۳۹۶) فعال بوده و با هماهنگی انجمن خودروسازان اروپا (ACEA) تشکیل شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در این مدت، شرکت‌های دخیل در کارتل توافق کرده بودند که در تبلیغات خود درباره قابلیت بازیافت خودروها رقابت نکنند، اطلاعاتی درباره میزان استفاده از مواد بازیافتی در محصولات‌شان منتشر نکنند و مهم‌تر از همه، از پرداخت هزینه به مراکز اسقاط خودرو امتناع کنند؛ در حالی که طبق قوانین اتحادیه اروپا، این هزینه باید توسط خودروسازان پرداخت شود تا صاحبان خودرو بتوانند وسایل نقلیه فرسوده خود را به‌صورت رایگان تحویل دهند.
استلانتیس و فولکس‌واگن؛ متهمان اصلی، بازیگران کلیدی
در میان شرکت‌های جریمه‌شده، نام دو غول خودروسازی بیش از همه به چشم می‌خورد: فولکس‌واگن و استلانتیس.
فولکس‌واگن، بزرگ‌ترین خودروساز آلمان و یکی از مهم‌ترین برندهای صنعت خودرو در سطح جهان است. این شرکت مالک برندهایی چون آئودی، پورشه، اشکودا و سئات است و پیش از این نیز در ماجرای رسوایی دیزل‌گیت بر سر انتشار آلاینده‌ها، با چالش‌های بزرگی روبه‌رو شده بود. حال، ورود مجدد فولکس‌واگن به یک پرونده ضدانحصار، دوباره حساسیت‌ها نسبت به عملکرد پشت‌پرده این شرکت را افزایش داده است.
در سوی دیگر، استلانتیس، خودروساز نسبتاً جدید اما بسیار بزرگ و تأثیرگذار است که در سال ۲۰۲۱ از ادغام دو گروه بزرگ فیات-کرایسلر و پژو-سیتروئن (PSA) تشکیل شد. استلانتیس اکنون مالک برندهایی چون پژو، فیات، کرایسلر، جیپ، آلفارومئو، اوپل، مازراتی و داج است و با ظرفیت تولید نزدیک به ۹ میلیون خودرو در سال، چهارمین خودروساز بزرگ جهان محسوب می‌شود. حضور چنین بازیگری در یک پرونده تبانی زیست‌محیطی، بار دیگر این سؤال را مطرح می‌کند که آیا حجم، موفقیت و برند جهانی، شرکت‌ها را از پاسخ‌گویی به الزامات قانونی معاف می‌کند؟
بازیافت، رقابت یا تبانی؟
در ظاهر، موضوع فقط به بازیافت خودروهای فرسوده مربوط است. اما در واقع، این پرونده نماد یک تخلف ساختاری در بازار رقابتی اروپا است. آن‌چه باعث تشکیل پرونده شد، نه صرفاً کم‌کاری در بازیافت، بلکه توافق پنهانی برای پنهان‌سازی، عدم شفافیت و فریب مشتری بوده است. اینکه خودروسازان توافق کنند اطلاعات درباره میزان استفاده از مواد بازیافتی را منتشر نکنند، دقیقاً خلاف فلسفه بازار آزاد و رقابت سالم است.
پیامدهای احتمالی و پیام روشن نهاد ناظر
این پرونده می‌تواند بر اعتبار برندهای مطرح اروپایی تأثیر جدی بگذارد. فولکس‌واگن که هنوز از تبعات رسوایی دیزل‌گیت رها نشده، اکنون باید پاسخگوی یک رسوایی دیگر باشد. استلانتیس نیز که تلاش داشت خود را به‌عنوان چهره‌ای نو در صنعت جهانی خودرو معرفی کند، درگیر میراث تاریک سازوکارهای پیشین شده است.
از منظر نهادی، تصمیم کمیسیون اروپا پیامی روشن به بازیگران صنعتی دارد: در دنیای امروز، شفافیت، رقابت‌پذیری و مسئولیت‌پذیری زیست‌محیطی، گزینه نیست؛ الزام است.
دیدگاهتان را بنویسید