پیشبینی میشود که با نزدیک شدن به نوروز ۱۴۰۴، حجم سفرهای جادهای به میزان قابلتوجهی افزایش یابد، در این میان، ایمنی جادهها یکی از دغدغههای اصلی است. وزارت راه و شهرسازی بهعنوان مسئول توسعه و نگهداری زیرساختهای حملونقل جادهای، نقش مهمی در کاهش حوادث رانندگی و تضمین سفری ایمن برای میلیونها مسافر نوروزی دارد.
بر اساس ماده ۴ آییننامه مدیریت ایمنی حملونقل و سوانح رانندگی (مصوب ۱۳۹۵) وزارت راه و شهرسازی موظف به راهاندازی سامانه اطلاعات جامع حوادث و سوانح است. این سامانه با ثبت لحظهای دادهها، امکان تحلیل دقیق و شناسایی نقاط پرخطر را فراهم میکند.
همچنین ماده ۳۵ این آییننامه، وزارتخانه را مسئول پاکسازی صحنه تصادفات، تعمیر زیرساختها و علائم راه در جادههای برونشهری میداند. ماده ۳۷ این آییننامه نیز با تأکید بر ساماندهی امداد خودروها، وظیفه همکاری با وزارت صنعت را به این نهاد سپرده است. این تکالیف، حاکی از نگاهی جدی برای کاهش مرگومیر جادهای بوده و بنیان آن را فراهم کرده که طبق برنامه هفتم توسعه باید بهطور پیوسته بهبود یابد.
گامهای وزارت راه و شهرسازی در کاهش نقاط پرخطر
وزارت راه و شهرسازی در سالهای اخیر تلاشهای چشمگیری برای ارتقای ایمنی جادهها انجام داده است. گزارشها نشان میدهد که بیش از ۹۶ درصد پروژه رفع نقاط حادثهخیز در سطح جادههای کشور تحقق یافته و طی ۱۱ ماهه سال جاری، ۷۲۵ نقطه پرحادثه اصلاح شده است.
این اقدامات شامل بهسازی روکش آسفالت، نصب تابلوها و علائم هشداردهنده و توسعه گاردریلها بوده است. در آستانه نوروز ۱۴۰۴، طرح ویژه ترافیکی با همکاری پلیس راهور آغاز شده که بر محورهای پرتردد مانند تهران-شمال، تهران-مشهد و اصفهان-شیراز تمرکز دارد.
چشمانداز برنامه هفتم توسعه برای ایمنی جادهها
برنامه هفتم توسعه اهدافی مشخص برای ایمنی جادهها تعیین کرده است. بند «ج» ماده ۵۹ این برنامه، کاهش سالانه ۱۰ درصد تلفات جادهای را هدفگذاری کرده که نیازمند تلاشهای گسترده است. وزارت راه و شهرسازی برای تحقق این هدف، برنامههایی مانند توسعه سیستمهای هوشمند حملونقل (ITS) را در دستور کار قرار داده است. نصب تعداد زیادی دوربین ثبت تخلف و افزایش سامانههای توزین در حال حرکت (WIM) نیز بخشی از این طرحهاست.
همچنین، ارتقای استانداردهای طراحی جادهها با تمرکز بر کاهش شیبهای غیراستاندارد و بهبود نقاط بحرانی در حال اجراست.
بر اساس گزارشها، تعداد زیادی از افراد هر سال در سوانح رانندگی جان خود را از دست میدهند و تعداد بسیار بیشتری دچار مصدومیتهای شدید میشوند. این وضعیت نهتنها از نظر انسانی نگرانکننده است، بلکه از لحاظ اقتصادی و اجتماعی نیز هزینههای سنگینی به دنبال دارد.
بررسیها نشان میدهد که در بازه تعطیلات نوروزی گذشته، تعداد قابلتوجهی از افراد بر اثر تصادفات جان باختند. اگرچه این رقم نسبت به سال قبل کاهش اندکی داشته، اما همچنان بالا بوده و به گفته فرزانه صادق وزیر راه و شهرسازی، حتی یک مورد فوتی هم نگرانکننده است.
تحلیلها نشان میدهد که بخش عمده تلفات حوادث رانندگی درونشهری در تعداد محدودی از استانها رخ داده و برخی استانها سهم زیادی از این تلفات را به خود اختصاص دادهاند.
از سوی دیگر، درصد بالایی از تصادفات نوروزی به دلیل خستگی راننده و تخلفاتی مانند سرعت و سبقت غیرمجاز بوده، هرچند کیفیت خودروها و وضعیت جادهها نیز تأثیر زیادی داشته است.
وزارت راه و شهرسازی با اجرای طرحهای ایمنسازی مانند نصب روشنایی در بخشهای زیادی از محورها و تونلها، ایجاد روشنایی در نقاط تقاطعی و ایمنسازی حفاظهای جادهای، به دنبال کاهش این مشکلات است. همچنین، تعداد زیادی تابلوهای اخطاری و اطلاعاتی برای تسهیل تردد نصب شده و بخش وسیعی از شبکه راهها با حفاظ و خطکشی ایمنسازی شده است.
وفاق ملی لازمه تحقق اهداف
با وجود پیشرفتهای قابلتوجه، چالشهایی مانند کمبود بودجه و فرسودگی بخشی از ناوگان جادهای همچنان مانع بزرگی است. هزینه اصلاح هر نقطه پرتصادف بسیار بالاست و بودجه فعلی تنها بخشی از نیازها را پوشش میدهد.
طبق ماده ۵ قانون توسعه حملونقل و مدیریت مصرف سوخت، شرکتهای بیمهگر موظفاند بخشی از صرفهجویی ناشی از کاهش خسارات را برای آموزش، تأمین تجهیزات و اصلاح نقاط حادثهخیز اختصاص دهند. همچنین، تخصیص اعتبارات ویژه میتواند به تسریع پروژهها کمک کند.
همکاری با بخش خصوصی برای توسعه دوربینهای ثبت تخلف و استفاده از ظرفیت بیمهها که هزینههای هنگفتی بابت تصادفات پرداخت میکنند، میتواند بار مالی را کاهش دهد. این حمایتها، تلاشهای وزارت راه و شهرسازی را تقویت کرده و نشاندهنده نیاز به همکاری همهجانبه در کشور است.
وزارت راه و شهرسازی با تکیه بر وظایف قانونی، اقدامات عملیاتی و برنامههای مبتنی بر برنامه هفتم توسعه، گامهای بلندی در ارتقای ایمنی جادهها برداشته است. کاهش نسبی تلفات در ماههای اخیر و اصلاح بخش عمده نقاط پرتصادف، گواهی بر این تلاشهاست.
با این حال، تحقق هدف کاهش سالانه ۱۰ درصد برای تلفات سوانح جادهای طبق برنامه هفتم توسعه نیازمند عزم ملی است.
امسال نیز پویش “نه به تصادف” با شعار “شیش دونگ برانیم” با حمایت رئیس جمهور راه اندازی شده و همه اعضای هیات دولت به آن پیوستهاند تا با عزم ملی و با همراهی سایر ارگانها و سازمانها مثل پلیس راهور فراجا، اورژانس، هلال احمر و … کاهش حوادث جادهای در سفرهای نوروزی رقم بخورد.
تأمین بودجه کافی، فرهنگسازی برای رعایت قوانین و تقویت همکاری بیندستگاهی، وزارت راه و شهرسازی را در دستیابی به ایمنی پایدار یاری خواهد کرد.
دیدگاهتان را بنویسید