پروازهای روز دوشنبه اردبیل برای حفظ ایمنی پرواز و مسافران لغو شد
به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، شهید آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور شهید دولت سیزدهم، چه در دوران ریاست‌جمهوری و چه پیش از آن، به‌صورت رسمی و غیررسمی، به‌طور مستمر به شهر مقدس قم سفر می‌کرد و به زیارت حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها مشرف می‌شد.
در روزهای ۲۰ و ۲۱ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳، دومین سفر رسمی و استانی شهید رئیسی به قم انجام شد. همچنین در تاریخ ۱ خرداد ۱۴۰۳، پیکر مطهر این شهید بزرگوار به همراه دیگر شهدای خدمت، به حرم مطهر بانوی کرامت مشرف شد و پس از طواف، مراسم تشییع باشکوهی برگزار گردید.
به همین مناسبت، گفت‌وگویی با حجت‌الاسلام والمسلمین فلاحی، مدیر عالی حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها، انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
تسنیم: چه خاطرات یا مشاهداتی از آخرین زیارت شهید رئیسی در حرم حضرت معصومه(س) دارید؟
فلاحی: شهید رئیسی در طول قریب به سی ماه دوره ریاست‌جمهوری خود، چندین بار برای زیارت به شهر مقدس قم مشرف شدند؛ اما دو سفر رسمی به استان قم داشتند. آخرین سفر رسمی ایشان به استان قم در تاریخ ۲۰ و ۲۱ اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۳ و هم‌زمان با ایام دهه کرامت و میلاد باسعادت امام رضا علیه‌السلام و حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها صورت گرفت.
با توجه به رسمی بودن این سفر، مقرر شد دیدار عمومی ایشان با مردم شریف قم در حرم مطهر حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها برگزار شود. دلایل مختلفی برای این تصمیم وجود داشت؛ از جمله آنکه حرم مطهر محل رجوع و پناه معنوی همه‌ی ماست، و همچنین مناسبت دهه کرامت که حضور ایشان را به عنوان خادم‌الرضا علیه‌السلام در این مکان مبارک پر برکت‌تر می‌کرد.
مقدمات سفر فراهم شد، جلسات لازم برگزار گردید و مسیر حرکت شهید عزیز و همراهانشان تا رسیدن به حرم مطهر مشخص شد. در نهایت، صحن امام رضا علیه‌السلام به‌عنوان محل مناسب برای دیدار عمومی با مردم؛ هم به‌خاطر جلوه‌ی بصری و معنوی آن و هم به دلیل ظرفیت مناسب برای حضور خواهران و برادران گرامی تعیین شد.
تسنیم: از لحظات ورود شهید رئیسی به حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها بفرمائید
فلاحی: مطابق معمول، ایشان در بدو ورود ابتدا به زیارت پرداختند. در این زیارت، تولیت محترم حرم، برخی همراهان و استاندار قم نیز حضور داشتند. پس از زیارت، ایشان به صحن امام رضا علیه‌السلام آمدند و در دیدار عمومی با مردم شرکت کردند.
ما نیز در مسیر حرکت ایشان به سمت جایگاه، جزو آخرین افرادی بودیم که پس از زیارت با ایشان سلام و احوال‌پرسی کردیم، خیرمقدم گفتیم و سپس ایشان به جایگاه رفتند.
فضای حرم مطهر در آن روز بسیار معنوی و روح‌بخش بود. حال و هوای خاصی بر دیدارکنندگان و نیز بر ریاست محترم جمهور حاکم بود. واژه‌ها و بیانات ایشان در آن روز، به‌ویژه برخی عبارات، در ذهن‌ها ماندگار شد.
نکته نخست، مسئله‌ی خادمی و خدمتگزاری به اهل بیت علیهم‌السلام بود؛ موضوعی که شهید والامقام، آن را مایه افتخار خویش می‌دانستند. پس از آن نیز خدمت به مردم را در ادامه‌ی همان مسیر ذکر کردند. احساس عمومی در میان حاضران این بود که شخصیتی با آن سابقه و پیشینه، به خود می‌بالد که خادم مردم، خادم انقلاب و نظامی باشد که برای آن هزاران شهید تقدیم شده است.
در آن روز جلوه‌های زیبایی از حضور پرشور مردم خلق شد. ایشان نیز با توجه به جایگاه و شخصیت ممتاز خود، هم از مردم تجلیل کردند و هم توضیحاتی درباره‌ی نقشه راه خود برای توسعه استان قم ارائه دادند. همچنین به مسائل کلان کشور نیز پرداختند و نکاتی را در این زمینه مطرح ساختند.
تسنیم: شنیده شده که شهید رئیسی روی سادگی رفت و آمد در حرم و بدون تشریفات بودن، تأکید داشتند. در این زمینه بفرمائید
فلاحی: بله. این سفر، همانند سایر سفرهای ایشان، نکات آموزنده بسیاری داشت. نخست آنکه ایشان همواره علاقه‌مند بودند که مسیرهای تردد بسته نشود و مردم در رفت‌وآمد دچار مشکل نشوند. البته همان‌طور که مستحضرید، با توجه به جایگاه مسئولان عالی‌رتبه کشور، تمهیدات حفاظتی خاصی تعریف شده است، اما تأکید شهید رئیسی همواره بر این بود که این اقدامات نباید موجب زحمت مردم یا ایجاد محدودیت برای آنان شود.
نکته دیگر آن بود که حتی هنگام زیارت، علاقه‌مند بودند در میان مردم حضور یابند. تصاویر متعددی نیز از این حضور مردمی ایشان، چه در سفرهای رسمی و چه غیررسمی، ثبت و منتشر شده است. این علاقه‌مندی صادقانه، موجب تقویت حس صمیمیت و نزدیکی میان ایشان و مردم می‌شد.
همچنین در برخی از سفرها، که اقتضا می‌کرد پذیرایی مختصری از ایشان صورت گیرد، تأکید داشتند که از غذای معمول حرم(غذای حضرتی)، آن هم در ظروف یک‌بار مصرف، برایشان استفاده شود. این ساده‌زیستی و پرهیز از تشریفات و تجملات، از نقاط قوت ایشان و الگویی ارزشمند برای سایر مسئولان بود؛ اینکه مسئولان در کنار مردم، مانند مردم و همراه و همدل با مردم باشند.
همان‌گونه که پیش‌تر نیز اشاره شد، خدمتگزاری را شهید بزرگوار یک افتخار برای خود می‌دانستند. به تعبیر رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی، فلسفه‌ی وجودی مسئولان در نظام اسلامی، خدمت به مردم است. این نگاه را به‌روشنی می‌توان در سیره عملی آن شهید گران‌قدر مشاهده کرد؛ چه در طول دوران حیات پربرکتشان و چه به‌ویژه در قریب به سی ماهی که مسئولیت ریاست‌جمهوری را بر عهده داشتند.
در برهه‌هایی از زندگی ایشان که افتخار خدمت به اهل بیت علیهم‌السلام را داشتند، به‌ویژه در دوره‌ای که خادم بارگاه مطهر امام رضا علیه‌السلام بودند، تحولی بنیادین در حوزه خدمت‌رسانی به زائران ایجاد شد. ایشان با نگاهی نو، صحن معنوی حرم امام رضا علیه‌السلام را به گستره‌ی سی استان کشور گسترش دادند و طرح خادمیاران رضوی را پایه‌گذاری کردند؛ طرحی که نماد زیبایی از خدمت بی‌منت به زائران اهل بیت بود.
چه در دوره ریاست قوه قضائیه و چه در دوره ریاست جمهوری، جلوه‌های متعددی از اخلاص، معنویت، و روحیه‌ی خدمت بی‌ریا در رفتار و منش ایشان مشهود بود. این ویژگی‌ها از روحیه‌ی معنوی و باطنی ایشان سرچشمه می‌گرفت.
تسنیم: برداشت شما از سفرهای غیر رسمی مستمر شهید رئیسی به حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها چیست؟
فلاحی: نکته‌ی دیگری که شایان توجه است، سفرهای غیررسمی و مکرر ایشان به حرم مطهر حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها و سایر اماکن مقدس بود. برداشت ما از این حضورهای پیاپی آن بود که شهید رئیسی با این تشرفات، پیوند معنوی خود را با اولیای الهی تقویت می‌کردند. در شرایطی که مسئولیت‌های سنگین اجرایی، به‌طور طبیعی خستگی جسمی و روحی به همراه دارد، این حضورها برای ایشان فرصتی برای آرامش، تقویت روحیه و بازیابی قوای درونی بود.
در واقع، ارتباط ایشان با اهل بیت علیهم‌السلام نه‌تنها یک پیوند عاطفی و معنوی، بلکه تجلیگاه تلطیف روح و آماده‌سازی برای تداوم خدمتگزاری به مردم بود. این حضورهای بی‌ریا، نمادی بود از آنکه مسئولان، برای استمرار مسیر خدمت، نیازمند اتصال دائم به سرچشمه‌های نور، ایمان و آرامش‌اند.
آنچه رخ داده است، گواهی بر این واقعیت است که ایشان در مسیر خدمت، به فیض شهادت نائل آمدند. این امر نشان می‌دهد که ایشان مردانی از جنس خدمت بوده‌اند و جز لباس خدمت، لباس دیگری برای خود نمی‌شناختند. سرنوشتی چون “طُوبی لَهُمْ وَ حُسْنُ مَآبٍ” داشتند و نام و یاد نیکویی از خود به جای گذاشتند.
این ویژگی، نقطه قوتی برای مسئولان نظام ماست که ارتباطشان با امام رضا علیه‌السلام، حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها و سایر اولیای دین، قوی و وثیق باشد. این روش و منش، سبب می‌شود آنان بیش از دیگران از فضای معنوی بهره‌مند گردند.
تسنیم: حضور شهید رئیسی در حرم حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها چه ویژگی‌هایی داشت؟ آیا ایشان به‌صورت مستمر به زیارت می‌آمدند؟
فلاحی: به‌جز دو سفر رسمی، در دوره سی ماه ریاست جمهوری، ایشان به طور متوسط هر دو ماه تا پنجاه روز یک بار، به صورت غیررسمی و بدون تشریفات به زیارت مشرف می‌شدند.
برداشت ما این بود که ایشان به واسطه ارتباط معنوی با اولیای الهی، این سفرها را فرصتی برای تجدید قوا و کسب توشه معنوی می‌دانستند. یکی از ویژگی‌های برجسته ایشان این بود که هیچگاه راضی نبودند گروه حفاظت باعث زحمت و مزاحمت برای مردم شوند و همواره مایل بودند در میان مردم حضور داشته باشند تا هیچ‌گونه گرفتاری و مزاحمتی برای آنان ایجاد نشود.
تسنیم: آیا شهید رئیسی نگاهی به توسعه حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها داشتند؟
فلاحی: بله در این سفرها، ایشان پیگیر توسعه حرم مطهر بودند. بر اساس گفته‌های برخی حاضران در جلسات مرتبط، که اینجانب خود حضور نداشتم، در جلسه‌ای که با حضور تعدادی چند و همچنین تولیت محترم برگزار شد، حضرت آیت‌الله سعیدی اعلام کردند که ساخت ضلع شرقی حرم مدتی است آغاز شده اما هنوز به اتمام نرسیده است. در همان جلسه، آقای رئیسی، استاندار وقت را فراخواندند و تاکید کردند که پیگیری این موضوع باید با جدیت ادامه یابد.
در سفر اخیر ریاست محترم جمهور به استان قم، که بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده در مجموعه ریاست جمهوری صورت گرفت، یکی از نکات مهم مورد توجه، مسئله توسعه حرم مطهر، رفاه زائران و گسترش فضاهای زیارتی بود که به صورت ویژه از سوی خادمان آستان مقدس به مسئولین دولتی یادآوری گردید و خوشبختانه این توجه و عنایت از سوی دولت محترم مشهود بود. امیدواریم که ان‌شاءالله مسئولان پس از ایشان نیز این مسیر را با جدیت ادامه دهند.
تسنیم: در ملاقات‌هایی که در حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها با حضور ایشان و مردم برگزار می‌شد، رفتار و برخورد مردم و خادمان با رئیس جمهور و همچنین برخورد ایشان با مردم چگونه بود؟
فلاحی: ملاقات‌ها همواره بر اساس روالی ساده، صمیمی و مردمی بود. ایشان همواره در کنار مردم حضور داشتند و هیچگاه خود را از آنان جدا نمی‌دانستند.
در زیارت‌هایی که ایشان مشرف می‌شدند، بارها مشاهده می‌کردیم که مردم خود را به ایشان می‌رساندند و مسائل و مشکلات فردی و گاه عمومی کشور را مطرح می‌کردند و ایشان با دقت به سخنان آنان گوش می‌دادند. حتی در برخی مواقع، نامه‌هایی که مردم به همراه داشتند، شخصاً از سوی ایشان دریافت می‌شد و این امر باعث ایجاد حس انس و همدلی عمیقی میان مردم و ایشان می‌گردید.
خادمان آستان مقدس نیز شاید به ظاهر به زحمت می‌افتادند اما همواره از اینکه مردم علاقه‌مند بودند یک مسئول بلندپایه نظام اسلامی را به شکلی ساده و بی‌پیرایه در کنار خود ببینند، خرسند بودند. پس از شهادت ایشان، خادمان نیز مانند مردم، به شدت ناراحت، سوگوار و متأثر بودند، چرا که شاهد روحیات والای ایشان و دغدغه‌های بی‌وقفه‌شان برای حل مشکلات مردم بودند.
ایشان بارها در دیدارهای مختلف و به ویژه در این سفر به قم بیان داشتند که حاضرند در صورت لزوم، بارها به سفر بروند تا مشکلی را حل کنند. این روحیه خدمتگزاری و دغدغه‌مندی، باعث ایجاد علاقه و صمیمیت عمیقی میان ایشان و مردم شده بود که ما نیز خود شاهد آن بودیم.
تسنیم: شهید رئیسی در آخرین سفر خود به استان، سحرگاه به زیارت حرم حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها مشرف شدند. آیا خاطره‌ای از آن لحظات و ساعات نخستین و تشرف و زیارتی که ایشان انجام دادند، دارید؟
فلاحی: آخرین سفر ایشان با برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای همراه بود و تمام مقدمات فراهم شده بود تا آقای رئیس‌جمهور صبح روز بیستم اردیبهشت ماه وارد حرم مطهر شوند و پس از آن با مردم دیدار داشته باشند. مسیرها تعیین و جایگاه‌ها آماده شده بود و تا پاسی از شب پیش از بیستم، دوستان ما در محل کار مشغول فعالیت بودند تا همه چیز به بهترین شکل مهیا گردد.
حرم مطهر به طور معمول در ساعات سه و چهار صبح باز است و تعدادی از دوستان ما در آن زمان نیز حضور داشتند،. ایشان پاسی از شب به حرم مطهر مشرف شدند. این نکته، درس‌آموزی از حیات طیبه این شهید بزرگوار است؛ که استفاده بهینه از زمان و توجه ویژه به جنبه‌های معنوی داشتند.
کسانی که حرم مطهر را درک کرده‌اند می‌دانند که فضای معنوی آن در طول روز جلوه‌ای دارد و در نیمه‌های شب و ساعات پایانی شب جلوه‌ای دیگر دارد. به نظر من، مشرف شدن ایشان در هنگامه‌ای که پاسی از شب گذشته بود و در آستانه سفری که فردای آن روز با مردم دیدار عمومی داشت، بیانگر اهتمام ایشان به این ابعاد معنوی و توسل به آرامش روحی پیش از انجام مسئولیت‌های سنگین است و ایشان به عنوان رئیس جمهور، احتمالاً احساس می‌کرد باید سرمایه معنوی بیشتری از آن برداشت کند.
تسنیم: ۱۰ روز پس از استقبال باشکوه از سفر استانی شهید رئیسی به قم و حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها، حرم باید برای استقبالی دیگر آماده می‌شد. این بار برای استقبال از شهید رئیسی؛ آمادگی و هماهنگی‌های انجام‌شده برای میزبانی تشییع شهید رئیسی چگونه بود؟
فلاحی: پس از آنکه خبر تلخ شهادت رئیس‌جمهور و همراهان ایشان در روز میلاد امام رضا (علیه‌السلام) تایید شد، روزی عجیب در تاریخ ایران بود. زیرا همه افراد پس از شنیدن خبر شهادت در بهت و حیرت فرو رفتند. چرا که خدمتگزار صدیق و دلسوزی را از دست دادیم.
با توجه به جایگاه والای آن شهید بزرگوار که هم به عنوان «خادم‌الرضا» مفتخر به خدمت در حرم مطهر امام رضا علیه‌السلام بودند و هم به واسطه‌ی آخرین سفر رسمی به شهر مقدس قم، که در دهه کرامت و حدود ده روز پیش صورت گرفت و با استقبال گسترده‌ی مردمی همراه بود، ستاد تشییع شهدای خدمت با همراهی مردم تصمیم گرفت تا پیکر مطهر این شهدا، همان‌گونه که برای طواف به حرم مطهر امام رضا علیه‌السلام مشرف می‌شوند، به حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها نیز منتقل شوند.
در این راستا، هماهنگی‌های لازم از سوی تولیت محترم آستان مقدس حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها صورت پذیرفت و آمادگی آن مجموعه اعلام شد. همچنین همکاری‌هایی میان استانداری، نهاد ریاست جمهوری، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ستاد تشییع شهدا انجام گرفت و مقرر شد که استان قم پذیرای پیکرهای مطهر این شهدا برای طواف باشد.
جلسات متعددی در این زمینه برگزار و برنامه‌ریزی دقیق انجام شد. در نهایت، با توجه به اینکه مقصد نهایی شهدا شهر مشهد مقدس بود و پیش از آن نیز سفر به آذربایجان و قم در برنامه قرار داشت، مقرر شد تا با هدف صرفه‌جویی در زمان، مسیری انتخاب شود که انتقال پیکرها در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام شود.
در جلسات نهایی، نظر مسئولان حرم مطهر، نمایندگان استان و واحد حفاظت بر این قرار گرفت که پیکرهای مطهر شهدا از مسیر مدرسه فیضیه وارد شوند. مقرر شد تعدادی از مسئولان برای استقبال در آن محل حاضر شوند و شهدا از طریق مسیر فیضیه به صحن امام هادی علیه‌السلام و ایوان طلا حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها منتقل شوند. بر اساس این تصمیم، فضای صحن امام هادی علیه‌السلام برای پذیرش شهدا آماده‌سازی شد و بخش‌هایی از حرم نیز به‌گونه‌ای مدیریت گردید تا زائران دیگر با زحمت و ازدحام زیادی مواجه نشوند.
هرچند شور و هیجان مردم و احساسات پرشور آنان باعث شد تا با حضور گسترده‌ای روبه‌رو شویم که خواهان ورود به صحن و همراهی در مراسم بودند، اما تلاش شد تا مراسم ورود و طواف پیکرهای مطهر شهدا به بهترین شکل ممکن برگزار شود؛ به نحوی که ضمن ادای احترام و ابراز محبت مردم، طواف انجام گیرد و در زمان مقرر نیز شهدا برای انتقال به تهران و سپس مشهد مقدس بدرقه شوند.
تسنیم: در روز برگزاری مراسم، مسیر تشییع از حرم مطهر حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها آغاز شد و تا مسجد جمکران ادامه یافت. شکوه استقبال تاریخی مردم قم از پیکر شهید رئیسی و شهدای خدمت را در این مسیر چگونه دیدید؟
فلاحی: ما این شور و هیجان را نه تنها در خارج از حرم، بلکه در داخل حرم نیز به‌وضوح مشاهده می‌کردیم؛ در چهره‌های زن و مرد، پیر و جوان، زائر و مجاور، همگی متأثر از فضای روحانی و معنوی حضور شهدا بودند.
پیکرهای مطهر پس از طواف در حرم مطهر، به جوار امام‌زاده شاه احمد قاسم منتقل شدند و از آنجا به سمت بلوار پیامبر اعظم ادامه مسیر داده شد. البته به برکت شهدا و انقلاب اسلامی، ما در طول سال شاهد چنین اجتماعاتی هستیم، اما اجتماعی که در آن روز شکل گرفت، حال و هوایی عاشورایی و تاسوعایی داشت؛ به‌گونه‌ای که هر فردی در آن جمع، تحت تأثیر شور و حال معنوی خاصی قرار گرفته بودند، کمااینکه این حضور مردم را می‌توان یک پیوند معنوی قلمداد کرد.
پیکر مطهر شهدا حدود ساعت ۱۷ وارد حرم شد اما مردم ساعت‌ها پیش از آغاز مراسم در حرم و مسیر تشییع حضور یافته بودند، بسیاری از آنان در کنار بلوار پیامبر اعظم، در جوار امام‌زاده، در مدارس، مساجد و حسینیه‌های واقع در مسیر نشسته و در انتظار بودند؛ با وجود این حجم عظیم و باشکوه از جمعیت و هوایی طوفانی روز تشییع در قم، تنها عاملی که می‌توانست مردم را با چنین انگیزه‌ای برای مدت طولانی در این شرایط نگه دارد، پیوندی معنوی عمیق و عشق و اردادت مردم بود.
مشاهده خانواده‌هایی که مادر با فرزند در آغوش، پدر همراه با دو یا سه فرزند در کنار خود ساعت‌ها در آن شرایط حضور داشتند، با صبر و شکیبایی منتظر ماندند، اشک ریختند و اظهار ارادت کردند، نشان‌دهنده چیزی جز دلبستگی عمیق معنوی به انسانی خدمتگزار که از میانشان رفته نبود. به باور من، این جلوه‌ای از ارتباط خالصانه و صمیمی میان یک مسئول دلسوز و مردمی وفادار بود.
انتهای پیام/
دیدگاهتان را بنویسید