تردد خودروها در جادههای استان مرکزی ۱۷ درصد افزایش یافت
به گزارش خبرگزاری تسنیم از شاهرود،در دل کویر مرکزی ایران، روستای قلعه‌بالا نه تنها با بافت تاریخی و چشم‌انداز طبیعی خود شناخته می‌شود، بلکه امروز به عنوان پایگاهی نوین برای آموزش و حفاظت از یوزپلنگ آسیایی نیز مطرح شده است. این روستا که در نزدیکی منطقه حفاظت‌شده توران قرار دارد، فرصتی فراهم آورده تا جوامع محلی با نقش بی‌بدیل خود در صیانت از گونه‌های در معرض خطر بیشتر آشنا شوند.
یوز آسیایی که به عنوان یکی از نادرترین گربه‌سانان جهان شناخته می‌شود، سال‌هاست با تهدید نابودی دست و پنجه نرم می‌کند. کارشناسان محیط زیست باور دارند بقای این گونه ارزشمند بیش از هر چیز به آگاهی و مشارکت مردم بومی وابسته است؛ امری که قلعه‌بالا با برگزاری جشنواره‌ها و کارگاه‌های آموزشی توانسته آن را به شکلی عینی محقق سازد.
پیوند هنر و آموزش در دل این روستا نشان داده است که حفاظت از محیط زیست می‌تواند از مسیرهای خلاقانه و جذاب نیز دنبال شود. کارگاه‌های آموزشی همچون سفالگری با محوریت یوز آسیایی نمونه‌ای از این تلاش‌هاست که ضمن جلب مشارکت گسترده خانواده‌ها، نسل‌های آینده را با ارزش‌های زیست‌محیطی و اهمیت پاسداری از میراث طبیعی آشنا می‌کند.
افزون بر این، تجربه برگزاری جشنواره‌های بومی در قلعه‌بالا ثابت کرده است که فرهنگ و سنت‌های محلی ظرفیت بالایی برای انتقال پیام‌های زیست‌محیطی دارند. ترکیب آیین‌های بومی، هنرهای دستی و موضوعات مرتبط با یوز آسیایی فضایی فراهم کرده که همزمان موجب رونق گردشگری روستا و ارتقای آگاهی‌های عمومی درباره حفاظت از طبیعت شده است.
محمد صادق رضویان ،رئیس اداره میراث فرهنگی شاهرود در گفت و گو با خبرنگار تسنیم در شاهرود،ضمن تأکید بر اهمیت آموزش در حفاظت از یوزپلنگ آسیایی اظهار داشت : روستای قلعه‌بالا در بخش بیارجمند ظرفیت مناسبی برای برگزاری دوره‌ها و کارگاه‌های آموزشی در این حوزه دارد و می‌تواند به کانونی مؤثر برای ارتقای آگاهی‌های محیط زیستی تبدیل شود.
محمد صادق رضویان گفت: هفته گذشته جشنواره «توران، کنام ایران» در روستای قلعه‌بالا برگزار شد و این روستا میزبان علاقه‌مندان به طبیعت و دوستداران محیط زیست بود.
وی افزود: در حاشیه این جشنواره برنامه‌های متنوعی برای معرفی زیستگاه یوز آسیایی و افزایش شناخت عمومی نسبت به گونه‌های در معرض خطر اجرا شد که با استقبال قابل توجه خانواده‌ها و گردشگران همراه بود.
رضویان خاطرنشان کرد: تجربه‌های جهانی نشان می‌دهد آموزش جوامع محلی مهم‌ترین راهکار برای حفاظت از حیات‌وحش است و در شرایط کنونی، آینده یوز آسیایی در گرو افزایش سطح آگاهی بومیان و مشارکت مستقیم آنان خواهد بود.
او ادامه داد: به همین منظور زیرساخت‌های لازم در قلعه‌بالا فراهم شده تا بتوان کارگاه‌های آموزشی در حوزه‌های مختلف محیط زیست و حیات‌وحش را به‌طور مستمر در این منطقه برگزار کرد و زمینه‌ای برای گسترش فرهنگ حفاظت از طبیعت ایجاد شود.
وی بیان کرد: یکی از نمونه‌های موفق این برنامه‌ها، برگزاری کارگاه آموزشی سفال با محوریت یوز آسیایی بود که در آن شرکت‌کنندگان علاوه بر تجربه ساخت مجسمه‌های گلی، آموزش‌های زیست‌محیطی نیز دریافت کردند.
رضویان تصریح کرد: مشارکت خانواده‌ها در این برنامه و حضور کودکان و نوجوانان سبب شد اهداف آموزشی به‌صورت غیرمستقیم اما عمیق به نسل آینده منتقل شود و این امر از نگاه کارشناسان گامی ارزشمند برای ماندگاری پیام حفاظت از یوز به شمار می‌رود.
وی یادآور شد: ادغام هنر، آموزش و محیط زیست، رویکردی نوآورانه است که می‌تواند الگویی موفق برای سایر مناطق کشور نیز باشد و تجربه قلعه‌بالا نشان داد این روش قابلیت جلب مشارکت گسترده مردم را دارد.
او اضافه کرد: با توجه به اینکه روستای قلعه‌بالا در مسیر ثبت جهانی قرار گرفته است، اجرای چنین برنامه‌هایی نقشی مؤثر در تقویت جایگاه گردشگری این منطقه خواهد داشت و مسیر توسعه پایدار آن را هموارتر می‌سازد.
رضویان تأکید کرد: گردشگران داخلی و خارجی، قلعه‌بالا را به‌عنوان مقصدی متفاوت و جذاب می‌شناسند و استمرار فعالیت‌های آموزشی و فرهنگی در حوزه محیط زیست می‌تواند شانس ثبت جهانی این روستا را بیش از پیش افزایش دهد.
از همین رو ،بررسی ها نشان می‌دهد که انتخاب روستای قلعه‌بالا به‌عنوان پایگاه آموزشی برای حفاظت از یوز آسیایی اقدامی هوشمندانه و در عین حال آینده‌نگرانه است.
این روستا به دلیل نزدیکی به زیستگاه اصلی یوز در منطقه توران، پیوندی طبیعی میان زندگی بومیان و ضرورت پاسداشت محیط زیست ایجاد کرده است و این ویژگی آن را به محیطی ایده‌آل برای برنامه‌های آموزشی تبدیل می‌کند.
از سوی دیگر، تجربه برگزاری کارگاه‌های آموزشی با تلفیق هنر و محیط زیست ثابت کرده است که می‌توان از ظرفیت‌های فرهنگی و اجتماعی روستاها برای انتقال پیام‌های زیست‌محیطی استفاده کرد. این شیوه نه تنها پیام حفاظت از یوز را به شکلی ملموس منتقل می‌کند، بلکه با ایجاد جذابیت، موجب مشارکت فعال خانواده‌ها و گردشگران نیز می‌شود.
کارشناسان بر این باورند که چنین الگوهایی اگر در سایر نقاط کشور نیز پیاده‌سازی شود، می‌تواند منجر به ایجاد شبکه‌ای گسترده از جوامع محلی آگاه و مسئولیت‌پذیر شود که خود را حافظان مستقیم گونه‌های در خطر انقراض بدانند. این مشارکت مردمی، به‌ویژه در مناطقی که حیات‌وحش با تهدیدهای انسانی مواجه است، نقشی تعیین‌کننده خواهد داشت.
در نهایت، آنچه قلعه‌بالا را متمایز می‌کند، همزمانی حرکت این روستا در مسیر ثبت جهانی و تبدیل‌شدن آن به پایگاهی آموزشی برای حفاظت از یوز آسیایی است. این همگرایی میان توسعه پایدار گردشگری و حفاظت از طبیعت نه تنها آینده‌ای روشن‌تر برای این روستای تاریخی رقم می‌زند، بلکه می‌تواند به الگویی ملی در زمینه تعامل میان انسان و محیط زیست تبدیل شود.
انتهای پیام/
دیدگاهتان را بنویسید