عابد دوست: نهادینهسازی اصول و الزامات ایمنی در سپاه ضروری است
بازار؛ گروه کشاورزی: صنعت بازار دانه های روغنی در حال تجربه یک تحول قابل توجه است که ناشی از پیشرفت های تکنولوژیکی در اصلاح بذر و تقاضای رو به رشد برای شیوه های کشاورزی پایدار است به طوری که بذرهای هیبریدی به دلیل ویژگی های برتر خود، از جمله بازده بالاتر، مقاومت بیشتر در برابر بیماری ها و سازگاری بهتر با شرایط آب و هوایی متنوع، به عنوان نیروی غالب در بازار ظهور کرده اند و ۵۶.۲ درصد از سهم بازار را در سال ۲۰۲۲ به خود اختصاص داده اند. این تغییر به سمت گونه های هیبریدی نشان دهنده تمرکز صنعت بر توسعه گونه های بذر مقاوم تر و پربارتر برای پاسخگویی به تقاضای رو به رشد جهانی برای محصولات دانه های روغنی است.
این در شرایطی است که سایت تحقیقی Mordor Intelligence در جدیدترین گزارش خود عنوان کرده است: اندازه بازار دانه های روغنی (بذر برای کاشت) در سال ۲۰۲۵، به میزان ۱۵.۳۲ میلیارد دلار تخمین زده می شود و انتظار می رود تا سال ۲۰۳۰ به ۲۰.۵۱ میلیارد دلار برسد که نشان دهنده نرخ رشد مرکب سالانه ۶ درصد در بازه زمانی ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۰ است.
روندهای بازار جهانی دانه های روغنی (بذر برای کاشت)
نکته قابل تامل اینکه این گزارش می گوید: «سویا» به دلیل افزایش تقاضا از سوی بخش خوراک دام، افزایش حاشیه سود صادرات و قیمت های معقول، بخش عمده ای از سطح زیر کشت دانه های روغنی را به خود اختصاص داد. در واقع طبق داده های سازمان فائو، دانه های روغنی در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۸.۴ درصد از سطح زیر کشت جهانی محصولات ردیفی (۱.۵ میلیارد هکتار) را تشکیل داده اند و سویا بیشترین سطح زیر کشت دانه های روغنی را به خود اختصاص داده بود و پس از آن کلزا و آفتابگردان قرار داشتند.
در سطح جهان، آمریکای جنوبی و آمریکای شمالی بیشترین سهم از سطح زیر کشت سویا را داشتند که در سال ۲۰۲۲، ۷۶.۴ درصد را تشکیل می داد. با این حال، سطح زیر کشت سویا به دلیل قیمت های پایین بازار در این مناطق، نوسان داشت.
از سوی دیگر در آسیا و اقیانوسیه، سطح زیر کشت سویا در سال ۲۰۱۷ به میزان ۱۶.۲میلیون هکتار بود که در سال ۲۰۲۲ به ۱۹.۲ میلیون هکتار افزایش یافت. افزایش این سطح به دلیل افزایش تقاضا از سوی بخش خوراک دام، افزایش حاشیه صادرات و قیمت های مناسب در بازارهای داخلی و بین المللی بوده است.
همچنین آفتابگردان یکی از محصولات اصلی دانه های روغنی است که در سطح جهان کشت می‌شود. اروپا بخش بزرگی از سطح زیر کشت آفتابگردان جهان را به خود اختصاص داده است. در حالی که بین سال های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲، سطح زیر کشت آفتابگردان ۲۱.۵ درصد در جهان افزایش یافته است و کشاورزان در مجارستان، بلغارستان، جمهوری چک و اسلواکی به دلیل قیمت بالای فروش دانه های آفتابگردان، پیشتاز این روند بوده اند.
با این وجود آسیا و اقیانوسیه منطقه اصلی در بخش دیگر دانه های روغنی است. به طوری که سطح زیر کشت سایر دانه های روغنی در سال ۲۰۲۲، ۳۲.۷ میلیون هکتار بوده است. تخمین زده می شود که افزایش تقاضا برای مصرف بادام زمینی، کرچک، کتان و قیمت های مقرون به صرفه در بازارهای داخلی و خارجی، سطح زیر کشت در این منطقه را افزایش دهد. بنابراین، افزایش تقاضا از سوی صنایع فرآوری و قیمت های بالاتر دانه های روغنی، بازار دانه ها را در دوره پیش بینی رونق خواهد داد.
تسلط بخش هیبریدها بر بازار جهانی دانه های روغنی
گزارش همچنین می گوید: بخش هیبریدها بر بازار جهانی دانه های روغنی تسلط دارد و تقریباً ۸۷ درصد سهم بازار را در سال ۲۰۲۴ در اختیار دارد. این موقعیت قابل توجه در بازار به دلیل ویژگی های برتر دانه های هیبرید، از جمله عملکرد بالاتر، مقاومت بیشتر در برابر بیماری ها و سازگاری بهتر با مناطق و شرایط آب و هوایی مختلف است. همچنین در بخش هیبریدها، هیبریدهای تراریخته تقریباً ۵۶ درصد سهم را تشکیل می‌دهند، در حالی که هیبریدهای غیر تراریخته حدود ۴۴ درصد را تشکیل می دهند.
به این ترتیب است که بخش هیبریدهای تراریخته سریع ترین رشد را در بازار جهانی دانه های روغنی تجربه می کند و پیش بینی می شود که در طول سال های ۲۰۲۴-۲۰۲۹ با نرخ رشد مرکب سالانه تقریباً ۶ درصد گسترش یابد. این رشد قوی در درجه اول ناشی از افزایش پذیرش گونه های اصلاح شده ژنتیکی، به ویژه در کشت سویا و کلزا است.
آفریقای جنوبی؛ سرآمد در تولید دانه های سویا و آفتابگردان
گزارش می گوید: بازار دانه های روغنی آفریقا تنوع قابل توجهی را در بازارهای کلیدی خود، از جمله مصر، اتیوپی، غنا، کنیا، نیجریه، آفریقای جنوبی و تانزانیا، نشان می دهد. چشم انداز تولید دانه های روغنی در این منطقه با شیوه های کشاورزی متنوع، شرایط آب و هوایی و تقاضای بازار مشخص می شود. کشورهای سراسر آفریقا به طور فزاینده ای بر کشت دانه های روغنی تمرکز می کنند که ناشی از افزایش مصرف داخلی، فرصت های صادراتی و ابتکارات دولت برای کاهش وابستگی به واردات است. پذیرش گونه های بهبود یافته بذر و تکنیک های مدرن کشاورزی در پیشبرد توسعه این بخش در کشورهای مختلف آفریقایی نقش مهمی داشته است.
در این میان آفریقای جنوبی با تقریباً ۴۲ درصد سهم بازار در سال ۲۰۲۴، نیروی غالب در بازار دانه های روغنی آفریقا است. موفقیت این کشور در تولید دانه های روغنی بر پایه زیرساخت های پیشرفته کشاورزی، امکانات تحقیقاتی مستقر و ارتباطات قوی با بازار بنا شده است. آفریقای جنوبی به ویژه در تولید دانه های سویا و آفتابگردان سرآمد بوده و از شرایط رشد مطلوب و شیوه های کشاورزی مدرن بهره می برد.
بازار دانه های روغنی خاورمیانه، که عمدتاً توسط «ایران و عربستان سعودی» نمایندگی می شود به این معنا که ایران در بازار منطقه ای پیشرو است، در حالی که عربستان سعودی سریع ترین پتانسیل رشد را نشان می دهد
گزارش همچنین می گوید: بازار دانه های روغنی خاورمیانه، که عمدتاً توسط «ایران و عربستان سعودی» نمایندگی می شود، ویژگی‌های منحصر به فردی را ارائه می دهد که تحت تأثیر شرایط آب و هوایی منطقه و قابلیت های کشاورزی آن شکل گرفته است. ایران در بازار منطقه‌ای پیشرو است، در حالی که عربستان سعودی سریعترین پتانسیل رشد را نشان می‌دهد. بخش دانه های روغنی منطقه به دلیل کمبود آب و شرایط آب و هوایی با چالش‌های مشخصی روبرو است، اما همچنان از طریق پذیرش فناوری و برنامه های حمایتی دولت در حال توسعه است. این در حالی است که کشورهای منطقه به طور فزاینده ای بر بهبود بهره وری کشاورزی از طریق تکنیک های مدرن کشاورزی و گونه های بهبود یافته بذر تمرکز می کنند. بازار دانه های روغنی خاورمیانه با افزایش تقاضای داخلی و تلاش برای کاهش وابستگی به واردات از طریق افزایش تولید محلی مشخص می‌شود.
بازار دانه های روغنی در آسیا و اقیانوسیه
از سوی دیگر گزارش می گوید: منطقه آسیا و اقیانوسیه بازار دانه های روغنی متنوع و پویایی را نشان می دهد که اقتصادهای بزرگ کشاورزی مانند «استرالیا، بنگلادش، چین، هند، اندونزی، ژاپن، میانمار، پاکستان، فیلیپین، تایلند و ویتنام» را در بر می گیرد. به طوری که به عنوان مثال چین بر بازار دانه های روغنی آسیا و اقیانوسیه تسلط دارد و تقریباً ۷۱ درصد از سهم بازار را در سال ۲۰۲۴ در اختیار دارد. و از سوی دیگر هند به عنوان سریع ترین بازار در حال رشد در منطقه آسیا و اقیانوسیه، با نرخ رشد پیش بینی شده تقریباً ۵ درصد سالانه از سال ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۹، ظهور می‌کند. در واقع بخش دانه های روغنی این منطقه با سطوح مختلفی از پذیرش فناوری، شیوه های کشاورزی و توسعه بازار در کشورهای مختلف مشخص می شود. این بازار با افزایش جمعیت، افزایش سطح درآمد و تقاضای روزافزون برای روغن های گیاهی و وعده های غذایی پروتئینی هدایت می شود. همچنین این منطقه شاهد سرمایه گذاری های قابل توجهی در تحقیق و توسعه کشاورزی، به ویژه در توسعه گونه های پرمحصول و مقاوم در برابر بیماری بوده است.
دیدگاهتان را بنویسید