این کاشیها با طراحیهای زیبا و رنگهای زندهای که دارند، جلوهای خاص به فضاهای داخلی و خارجی میبخشند و هویت فرهنگی ایران را زنده نگه میدارند. کاشیکاری به دو دسته مدرن و سنتی تقسیم میشود که تفاوت آنها در نوع کاشی و سبک طراحی است.
امروزه کاشیهای سنتی با روش های مختلف کاشی کاری ایرانی در مساجد و بناهای مذهبی بکار میروند و حضوری هنری و شگفتانگیز در معماری ایجاد میکنند. اما چگونه میتوان فهمید که هر یک از نمونههای کاشی سنتی برای چه ساختاری مناسب هستند؟ یا اینکه کاشیهای سنتی در چه طرحها و سبکهایی تولید و عرضه میشوند؟ اگر به دنبال پاسخ این پرسشها هستید با ما همراه باشید تا با ویژگیها و جذابیتهای کاشیهای سنتی بیشتر آشنا شوید.
کاشی هفت رنگ
کاشی هفت رنگ که به کاشی خشتی نیز معروف است، یکی از زیباترین و پرطرفدارترین روشهای کاشیکاری در معماری ایرانی به شمار میرود. این نوع کاشی سنتی با ترکیب رنگهای زنده و طرحهای متنوع، بخشی از هویت فرهنگی ایران را شکل میدهد و در بناهای تاریخی و مذهبی بکار رفته و همچنان در معماری سنتی و مدرن نیز استفاده میشود. کاشی هفت رنگ از ترکیب هفت رنگ اصلی شامل: سیاه، سفید، فیروزهای، لاجوردی، قرمز، سبز و زرد ساخته میشود. این رنگها به صورت دستی روی کاشیهای خشتی نقاشی شده و سپس در کوره حرارت میبینند تا ثابت و براق شوند.
طرحهای کاشی هفت رنگ شامل: نقوش گیاهی، هندسی، حیوانی و انسانی بوده و در بسیاری از موارد آیات قرآنی و اشعار فارسی نیز در آنها گنجانده میشود. ابعاد معمول این کاشی سنتی حدود ۱۵×۱۵ یا ۲۰×۲۰ سانتیمتر بوده که برای ایجاد طرحهای گسترده بر روی دیوارها مناسب است. این نوع کاشی سنتی در فضاهای مختلفی مانند موارد زیر کاربرد دارد:
- مساجد و اماکن مذهبی: مانند مسجد شاه اصفهان و مسجد نصیرالملک شیراز
- کاخها و بناهای حکومتی: نظیر کاخ گلستان
- دکوراسیون داخلی و خارجی: امروزه در فضاهای مدرن مانند حیاطها، ورودیها و حتی آشپزخانهها و حمامها نیز بکار میرود.
کاشی نره
کاشی نره از اجزای کلیدی هنر و معماری ایران به شمار میرود و به ویژه در ساخت گنبدهای مساجد و بناهای مذهبی کاربرد دارد. این کاشی سنتی که به رنگهای آبی، سبز و سفید تولید میشود، طرحهای زیبا از گل و گیاه، هندسه و نوشتههای قرآنی ارائه میدهد. کاشی نره از خاک رس و مواد معدنی تهیه شده و پس از پخت در کورههای خاص، مقاومت بالایی در برابر عوامل جوی پیدا میکند.
گنبدهای مساجد با استفاده از این کاشی سنتی به زیبایی و استحکام بنا کمک میکنند. همچنین قوسهای گنبد نیز با تکنیکهای خاصی طراحی میشوند تا وزن را به طور یکنواخت توزیع کرده و جلوه بصری منحصر به فردی ایجاد کنند.
کاشی معرق
کاشی معرق یکی از زیباترین و پرکاربردترین تکنیکهای تزئین معماری در فرهنگ ایرانی است. این نوع کاشیکاری با دقت بالا و رنگآمیزی فوقالعادهای که دارد، در بناهای تاریخی و مذهبی ایران نمادی از زیبایی و معنویت به شمار میرود.
ویژگی بارز این کاشی سنتی، تنوع رنگی آن بوده که از رنگهای آبی، فیروزهای، سبز، زرد و سفید تا رنگهای تیرهتر مانند سیاه متغیر است. به طوری که طرحهای آن معمولاً بر اساس هندسه و نقوش اسلیمی طراحی میشوند و الگوهای پیچیدهای دارند که حس نظم را منتقل میکنند.
کاشی معرق عمدتاً در تزیین بناهای مذهبی مانند مساجد، مقابر و مدارس دینی بکار میرود و در گنبدها، منارهها و محرابها استفاده میشود. همچنین در برخی کاخها و بناهای حکومتی به عنوان نمادی از شکوه فرهنگی ایران بکار رفته است.
کاشی معقلی
کاشی معقلی یکی از انواع مختلف کاشی سنتی است که در دوران سلجوقیان محبوبیت زیادی پیدا کرد. این کاشیها با خطوط کوفی بنایی تزئین شده و بهطور گسترده برای زیباسازی، بناهای مذهبی استفاده میشدند. طراحیهای جذاب این نوع کاشی سنتی از دیرباز مورد توجه مردم قرار داشته و امروزه نیز در نمای مساجد و مکانهای تزئینی کاربرد دارد.
با رواج کاشی هفت رنگ در زمان تیموریان، استفاده از کاشی معقلی گسترش یافت و بیشتر در نماهای نزدیک به سطح زمین مانند مساجد بکار میرفت. در معماری اسلامی تزئینات سرامیکی از دیرباز رایج بوده و در زمان صفویه به اوج خود رسید. همچنین نمونه تاریخی این کاشی در مسجد گوهرشاد مشهد دیده میشود.
کاشی کاری معقلی مزایای بسیار زیادی دارد که از جمله آنها میتوان به فرآیند تولید سریع و هزینه کمتر ساخت و نصب آن اشاره کرد. تکههای کوچک این کاشیها نه تنها زیبایی خاصی به فضا میبخشند، بلکه در برابر تغییرات دمایی مقاومت خوبی دارند.
کاشی مشبک
کاشی مشبک که به آجر فخر و مدین نیز معروف است، یکی از زیباترین و هوشمندانهترین عناصر معماری سنتی ایران به شمار میرود. این نوع کاشیها و آجرها به شکل شبکهای طراحی شده و با ایجاد ترکیبی از نور و سایه، هم زیبایی بصری و هم کارایی عالی را در فضاها فراهم میکنند. یکی از ویژگیهای بارز این نوع کاشی سنتی عبور نور و ایجاد سایههای زیبا است که به ویژه در مناطق گرمسیر به تهویه مطبوع و کاهش دما کمک میکند.
طرحهای پیچیده و متنوع در کاشیکاری مشبک، جلوههای هنری خاصی به ساختمانها میبخشد و در بناهای مذهبی مانند مساجد و مقبرهها بکار میرود. این آجرها به معماران اجازه میدهند بدون نیاز به شیشه، فضای داخلی را با نور طبیعی روشن کنند و حس معنوی خاصی را القا نمایند. همچنین کاربردهای وسیعی در تزیین نماها، پنجرهها، دربها و نردهها دارند که نه تنها زیبایی را افزایش میدهند، بلکه به امنیت و کارایی فضا نیز کمک میکنند.
نکات کلیدی انتخاب کاشی سنتی
در انتخاب کاشی سنتی، چند نکته کلیدی وجود دارد که باید مد نظر قرار دهید. اول از همه کیفیت مواد اولیه اهمیت زیادی دارد؛ به طوری که کاشیهای با کیفیت بهتر در درازمدت هزینههای کمتری برای شما به همراه خواهند داشت. طرح و رنگ کاشی سنتی نیز بر قیمت تأثیرگذار است؛ به طور کلی طرحهای ساده و رنگهای یکنواخت معمولاً ارزانتر از طرحهای پیچیده و رنگارنگ هستند. علاوهبر این خرید عمده میتواند تخفیفهای خوبی به همراه داشته باشد. در نهایت مقایسه قیمتها در میان فروشندگان مختلف به شما کمک میکند تا بهترین گزینه را برای خرید کاشی سنتی پیدا کنید.
خرید کاشی سنتی از بزرگترین تولیدکننده
مجموعه کاشی سنتی کریمی با بیش از ۵۰ سال سابقه بزرگترین تولیدکننده انواع کاشی های سنتی در ایران است که متریال هایی بسیار با کیفیت را تولید و با مناسب ترین قیمت به فروش می رساند. محصولات این مجموعه زیر نظر متخصصان مجرب و زبده تولید می شوند و فاقد هر گونه ایراد هستند. جهت ارتباط با مجموعه کاشی سنتی کریمی می توانید در گوگل کلمه “کاشی سنتی کریمی” را جستجو کنید و وارد وبسایت این مجموعه شوید و یا با شماره تلفن ۰۹۱۲۰۱۳۵۰۶۶ تماس حاصل نمایید.
آیا کاشی هفت رنگ واقعاً بهدست هنرمندان ساخته میشه یا الان همهاش صنعتی شده؟
کاشی هفترنگ اصیل هنوز هم توسط استادکاران ماهر و با تکنیکهای دستی تولید میشه، بهویژه در پروژههای مرمت آثار تاریخی یا فضاهای سنتی خاص. البته نسخههای صنعتی هم برای استفادههای مدرنتر و انبوه در بازار وجود داره که ظاهر مشابه دارن، اما کیفیت و ظرافت کاشیهای دستساز کاملاً قابل تمایزه.