به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از فرارو، دونالد ترامپ، روز شنبه،۱۲ مهر با انتشار تصویری از یک نقشه هوایی، از موافقت اسرائیل با خط اولیه عقبنشینی از نوار غزه خبر داد و گفت که این مساله با حماس نیز به اشتراک گذاشته شده است. از روز یکشنبه نیز به شکل رسمی روند آغاز توافق در غزه اعلام شد. با این وجود، پرسش مهم این است که آیا طرح ترامپ برای غزه و برای منطقه خاورمیانه، در بلندمدت اجرایی است و در سر ترامپ و نتانیاهو چه میگذرد؟
سیر تحولات منطقه خاورمیانه از روزهای پس از ۷ اکتبر و آغاز حمله حماس به مناطق تحت تصرف اسرائیل تا کنون بسیار پرسرعت طی شده است. محسن جلیلوند، تحلیلگر ارشد سیاست خارجی، به بررسی این موضوع پرداخته است:
مشخص نیست اسرائیل و حماس تا چه حد به توافق پایبند بمانند
محسن جلیلوند گفت: «اسرائیلیها معتقدند حماس به معاهدهای که ترامپ طراحی کرده، پایبند نخواهد بود. درواقع برخی تحلیلگران اسرائیلی معتدند حماس فعلا زیر بار این معاهده رفته تا از زیر بار برخی فشارها خارج شود و سپس خود را برای مرحله بعد آماده کند. این نظری است که برخی تحلیلگران اسرائیلی ارائه میدهند. اما با توجه به آن چه طرف مقابل، یعنی حماس میگوید، متوجه میشویم که حماس، به طور کامل زیر بار نرفته و نپذیرفته است. حتی حماس هم با شرط و شروط پذیرفته است.»
وی افزود: «موضوع صلح یا معاهدهای که بین حماس و اسرائیل بر اساس طرح ترامپ شکل گرفته، به اعتقاد من به زمان بیشتری نیاز دارد و نمیتوانیم اکنون در این باره قضاوت قطعی کنیم. حتی اگر با همین دیدگاه اسرائیلیها هم پیش برویم، میبینیم که اسرائیلیها هم چندان به دنبال این نیستند که زیر بار توافق بروند. چون آنها از دید خود دست بالا را دارند و حماس را به طور کامل تحت فشار قرار دادهاند. اما از طرفی دیگر، با توجه به نظر جامعه جهانی و بحثهایی که مطرح است فکر میکنم طرفین تا حدودی این موضوع را بپذیرند. اما این که حماس و اسرائیل تا چه حد به توافق مذکور پایبند بمانند، بحثی دیگر است.»
روند اتفاقات خاورمیانه تصادفی نیست
این کارشناس ارشد سیاست خارجی در ادامه گفت: «اما اگر سری به ادبیات نتانیاهو بزنیم، من معتقدم به این شیوهای که نتانیاهو درباره صلح با غزه صحبت میکند و اینطور که درباره خلع سلاح کامل حماس خط و نشان میکشد، به زودی نوبت ایران نیز میرسد که در فهرست پروندههایی قرار گیرد که نتانیاهو تمایل دارد هرچه سریعتر با همکاری ترامپ مورد تعیین تکلیف قرار دهد. استنباط من از شرایط موجود این است که اسرائیل و آمریکا یک برنامه ریزی مفصل و بلندمدت دارند و روند اتفاقاتی که از سوی این دو، در منطقه رقم میخورد تصادفی نیست؛ بنابراین حدس میزنم در ادامه این مسیر نوبت به ایران نیز خواهد رسید. از نظر اسرائیل، مشکل اصلی منطقه ایران است و طرف اسرائیل مدعی است اگر ایران در منطقه حضور نداشت بخشی از تنشها نیز وجود نداشت.»
وی افزود: «قطعا اسرائیل و امریکا برای ایران نیز طرح و برنامهای دارند. به نظر میرسد رسیدن به توافق درباره ایران از محور مذاکره عبور کرده یا لااقل طرف مقابل چنین پنداشتی دارد که مذاکره جواب نمیدهد. همچنین به نظر میرسد آنها به این باور رسیدهاند که ایران نیز حاضر به مذاکره نیست. آمریکاییها مدعی هستند که طرف ایرانی چندین بار درخواست مذاکره داشته، اما موفقیتی کسب نکرده است. ظاهرا پافشاری اصلی طرف مقابل بر ۳ شرطی است که معتقد است به هر شکلی که شده باید اجرایی شود. سخنان مقامات ارشد ایران نشان میدهد ایران نیز تمایلی برای مذاکره در شرایطی که قرار باشد اعمال فشار حداکثری از سوی طرف مقابل وجود داشته باشد، ندارد. اروپاییها هم گهگداری خط و نشانهایی میکشند، اما حقیقت این است که اروپاییها هم به طور کامل دنباله رو و تابع آمریکاییها هستند.»
دیدگاهتان را بنویسید