به گزارش اقتصادآنلاین، روز سهشنبه، تاکائچی بهعنوان نخستوزیر ژاپن انتخاب شد؛ نخستین زنی که در تاریخ این کشور به این مقام رسیده است. این اتفاق نقطهٔ اوج صعودی غیرمنتظره در دنیای سیاست و نقطهٔ عطفی برای کشوری است که زنان در آن مدتها برای کسب نفوذ و قدرت تلاش کردهاند.
روزنامه آمریکایی نیویورکتایمز، در گزارشی به زندگی شخصی و سیاسی اولین نخستوزیر زن ژاپن پرداخته است.
از علاقه به هویمتال تا سیاست
در اواخر دههٔ ۱۹۷۰ (۱۳۵۰)، «سانائه تاکائچی» بهعنوان یک زن جوان، هر روز شش ساعت در مسیر رفتوآمد میان خانهٔ والدینش در غرب ژاپن و دانشگاه سپری میکرد. او طرفدار موسیقی هِویمتال و موتورسیکلتهای کاوازاکی بود و آرزو داشت مستقل شود، اما مادرش در آغاز اجازه نمیداد او پیش از ازدواج از خانه خارج شود و در پانسیون زندگی کند.
تاکائچی در خاطراتش که در سال ۱۹۹۲ منتشر شد نوشت: «من رؤیای داشتن قلعهٔ خودم را داشتم.»
او حالا تبدیل به نخستین نخستوزیر زن ژاپن شده است.
تاکائچی، ۶۴ ساله، که در نزدیکی شهر باستانی «نارا» بزرگ شده است، شخصیتی دارد که بهسادگی نمیتوان برچسبی بر او زد. او زمانی صریحاً دربارهٔ دشواریهای فعالیت سیاسی برای زنان در ژاپن سخن گفته بود، اما اکنون رهبر حزب محافظهکار و مردسالار «لیبرال دموکرات» است. او از یک سو نسبت به وابستگی ژاپن به ایالات متحده ابراز نگرانی کرده و از سوی دیگر گفته امیدوار است روابط نزدیکی با رئیسجمهور ترامپ داشته باشد. او درامری آماتور است که عاشق گروههایی، چون آیرن میدن و دیپ پرپل است، اما کتوشلوارهای آبی به تن میکند تا به قهرمان دیگرش، نخستوزیر پیشین بریتانیا، «مارگارت تاچر» ادای احترام کند.
تاکائچی شاگرد «شینزو آبه»، طولانیمدتترین نخستوزیر ژاپن بود که در سال ۲۰۲۲ ترور شد. انتظار میرود او ژاپن را بیش از پیش به سمت راست سیاسی سوق دهد و به موج پوپولیستی اخیر که شباهتهایی به جنبش MAGA ترامپ دارد پاسخ دهد. او سیاستهای تند نسبت به چین را در پیش گرفته، شعار «ژاپن بازگشته است» را تبلیغ میکند، جنایات جنگ جهانی دوم را کماهمیت جلوه میدهد و وعده داده است مهاجرت و گردشگری را سختتر کنترل کند.
«یوشیکو ساکورای»، روزنامهنگار و فعال سرشناس که از تاکائچی حمایت کرده، میگوید: «او میخواهد ژاپن را برای مردم ژاپن و برای جهان، قدرتمند و شکوفا کند. او به روی جهان بیرون گشوده است، اما درک میکند که ما باید ژاپنیهای خوبی باشیم، باید فرهنگ، سنت، فلسفه و تاریخ خودمان را بشناسیم.»
تاکائچی اکنون با بزرگترین آزمون زندگی سیاسیاش روبهروست: مدیریت روابط نظامی و اقتصادی پرابهام با ایالات متحده. انتظار میرود هفتهٔ آینده در توکیو با آقای ترامپ دیدار کند؛ کسی که با تعرفهها و اظهارنظرهایی دربارهٔ پرداخت هزینهٔ حضور نیروهای آمریکایی، مقامهای ژاپنی را نگران کرده است.
برخلاف بسیاری از سیاستمداران ژاپنی که از خانوادههای ثروتمند و نخبه میآیند، تاکائچی در خانوادهای ساده در استان نارا بزرگ شد؛ منطقهای پر از معابد، زیارتگاهها، جنگلهای انبوه و تپههای سبز. مادرش در ادارهٔ پلیس کار میکرد و پدرش در کارخانهٔ قطعات خودرو شاغل بود.
«موتوکو شیمادا»، دوست دوران کودکی تاکائچی، به یاد میآورد که همکلاسیاش با موهای بافته، در سفرهای مدرسهای، با دانشآموزانی که ناهارشان را فراموش کرده بودند، «اونیگیری» (توپک برنجی) و املت خانگی خود را تقسیم میکرد.
او گفت: «تاکائچی همیشه لبخند به لب داشت و آدم آرامی بود. تصویری از یک زن قوی نداشت، اما وقتی میدید کسی احساس تنهایی یا سختی میکند، کمکش میکرد.»
از سنین پایین، تاکائچی از فشارهایی که بر زنان ژاپنی وارد میشود آگاه بود. مادرش به او گفته بود باید «گلی رز سرخ» باشد، همانطور که در زندگینامهٔ سال ۲۰۲۴ او به قلم «ایجی اوشیتا» آمده است؛ یعنی «ظرافت زنانهات را حفظ کن، اما خارهایی داشته باش تا در برابر بدی بایستی.»
والدینش او را وادار کردند در دانشگاه کوبه، حدود ۸۰ کیلومتر دورتر از خانه، تحصیل کند، با وجود آنکه او در دانشگاههای خصوصی برتر توکیو نیز پذیرفته شده بود. تاکائچی گفته است والدینش فکر میکردند، چون دختر است نیازی به تحصیلات دانشگاهی ندارد و میخواستند پول را برای تحصیل برادر کوچکترش ذخیره کنند. (تاکائچی از طریق نمایندهاش از گفتوگو برای این گزارش خودداری کرد.)
ورود به سیاست و مهاجرت به آمریکا
پس از فارغالتحصیلی، تاکائچی به مؤسسهٔ دولتی «ماتسوشیتا» برای مدیریت و حکومت رفت؛ مرکزی مشهور برای تربیت سیاستمداران و رهبران اقتصادی. در اواخر دههٔ ۱۹۸۰، او به ایالات متحده علاقهمند شد؛ رقیب اقتصادی اصلی ژاپن در آن زمان. او کارآموزی در دفتر نمایندهٔ کنگرهٔ آمریکا، «پاتریشیا شرودر» از ایالت کلرادو، را به دست آورد — زنی دموکرات و فمینیست پرشور.
تاکائچی از سخنرانی احساسی شرودر در سال ۱۹۸۷، زمانی که اعلام کرد برای ریاستجمهوری نامزد نمیشود، متأثر شد و برایش تلگرامی فرستاد تا او را تشویق کند در آینده دوباره نامزد شود و کمکش کند.
در واشنگتن، تاکائچی پرانرژی بود و دائماً دربارهٔ سازوکار کنگره و سیاست خارجی آمریکا سؤال میکرد و در همان زمان عاشق کرهٔ بادامزمینی شد. «آندریا کمپ»، یکی از دستیاران سابق شرودر، گفت در آن دوران هیچ نشانهای از دیدگاههای محافظهکارانهٔ کنونی او دربارهٔ دفاع و مسائل اجتماعی وجود نداشت.
بازگشت به ژاپن برای او آغاز فعالیت در رسانه بود؛ او نویسنده و چهرهای تلویزیونی شد که بهدلیل مناظرههای تندش شهرت یافت. در سال ۱۹۹۳ وارد سیاست شد و بهعنوان نامزد مستقل از نارا به مجلس راه یافت؛ در کارزاری که پدرش تمام پسانداز بازنشستگیاش را برایش خرج کرد.
در پارلمان، تاکائچی بهزودی با تنهایی زنان سیاستمدار روبهرو شد. او بعدها یادآور شد که همکاران مردش گاه او را جدی نمیگرفتند و بسیاری از امور کاریشان را در سوناها و باشگاههای اجتماعی انجام میدادند، جایی که حضور زنان ممکن نبود.
او در مصاحبهای در سال ۱۹۹۳ گفت: «برای یک زن خیلی سخت است که با یک مرد بهتنهایی دیدار کند. مردم نگاه میکنند و ممکن است شایعهای بیاساس بسازند. ما نمیتوانیم بعد از ساعت پنج کار کنیم.»
نزدیکشدن به شینزو آبه و آغاز تلاش برای نخستوزیری
در سالهای نخست نمایندگی، او پیوندی پایدار با شینزو آبه برقرار کرد؛ سیاستمداری از خانوادهای اشرافی با دیدگاههای ملیگرایانه. هر دو دربارهٔ افزایش بودجهٔ نظامی و گنجاندن محتوای میهنپرستانهتر در کتابهای تاریخ همنظر بودند.
وقتی آبه در سال ۲۰۰۶ برای نخستین بار نخستوزیر شد، تاکائچی را وارد کابینه کرد و او یکی از زنان شاخص سیاست ژاپن شد. آبه در بازگشتش به قدرت در سال ۲۰۱۲ نیز او را دوباره منصوب کرد. تاکائچی به مدافع سرسخت سیاستهای آبه تبدیل شد. از جمله تلاش برای اصلاح قانون اساسی ژاپن بهمنظور آزادی بیشتر ارتش پس از دههها صلحطلبی پس از جنگ، و برنامهٔ اقتصادی او موسوم به «آبنومیکس».
تاکائچی در سال ۲۰۲۱ تلاش کرد آبه را برای بازگشت به رقابت نخستوزیری متقاعد کند، اما او نپذیرفت. هنگامی که خود وارد رقابت شد، آبه از او حمایت کرد و گفت: «خانم تاکائچی ستارهٔ واقعی محافظهکاران است.» او در آن رقابت شکست خورد و در انتخابات ۲۰۲۴ نیز ناکام ماند.
وقتی آبه در نزدیکی ایستگاه قطار نارا هنگام سخنرانی ترور شد، تاکائچی بهشدت اندوهگین شد و گفت: «هرگز تا این اندازه از نظر روحی و جسمی احساس ضعف نکرده بودم.»
او در شبکههای اجتماعی نوشت: «از امروز باید سخت کار کنم، وگرنه باید از او عذرخواهی کنم.»
در سپتامبر امسال (مهر)، پس از اعلام استعفای «شیگرو ایشیبا» از سمت نخستوزیری بهدلیل شکستهای انتخاباتی پیدرپی حزب لیبرال دموکرات، تاکائچی بار دیگر داوطلب رهبری حزب شد. او در رقابتی با چهار مرد پیروز شد و با شعار تبدیل «اضطراب مردم به امید» حمایت گستردهٔ اعضای پایینی حزب را جلب کرد.
با اوج گرفتن شهرتش، زندگی خصوصیاش زیر ذرهبین رفت. او در سال ۲۰۰۴ با «تاکو یاماموتو»، یکی از سیاستمداران حزب لیبرال دموکرات، ازدواج کرد. در سال ۲۰۱۷ از او جدا شد. به گفتهٔ خودش به دلیل بحثهای سیاسی شدید در خانه. اما در سال ۲۰۲۱ دوباره ازدواج کردند. این بار یاماموتو نام خانوادگی «تاکائچی» را برگزید، اقدامی نادر در فرهنگ مردسالار ژاپن.
در زادگاهش، شهر کاشیهارا در نارا، که حدود ۱۲۵ هزار نفر جمعیت دارد، دوستان و هوادارانش پیروزی او را جشن گرفتهاند، برایش در معابد دعا میکنند و دستههای گل ارکیده سفید به دفتر حوزهاش میفرستند.
نارا نقشی پررنگ در زندگی سیاسی او داشته است. در جریان کارزار اخیر، او گردشگرانی را متهم کرد که به گوزنهای مقدس پارک نارا لگد میزنند. اظهارنظری که انتقاداتی را برانگیخت و برخی آن را بیگانهستیزانه دانستند.
«یوکیتوشی آراهی»، آرایشگر پیشین تاکائچی در نارا، کسی بود که مدل موی کوتاه مشهور او را طراحی کرد. او میگوید میخواست چشمان و گوشهای تاکائچی دیده شود تا نشان دهد به حرف مردم گوش میدهد. به گفتهٔ او، تاکائچی هنوز روحیهٔ مردم منطقهٔ کانسای را دارد. شوخطبعی و فروتنی. او زمانی به تاکائچی شامپویی هدیه داد که گفته میشد مارگارت تاچر در سفر به توکیو از آن استفاده کرده است.
او گفت: «فکر نمیکنم او یک “بانوی آهنین” باشد. حالوهوایش بیشتر حالوهوای یک زن کانسایی است.»
پس از پیروزی تاکائچی در انتخابات رهبری حزب لیبرال دموکرات در ماه جاری، آراهی برای مشتری قدیمیاش پیامی فرستاد تا یادآور شود مراقب سلامتیاش باشد.
تاکائچی دو روز بعد پاسخ داد: «نبرد تازه آغاز شده است.»
دیدگاهتان را بنویسید