به گزارش اقتصاد آنلاین ، دولت ایران با تصویب مصوبه‌ای تازه، شیوه قیمت‌گذاری بنزین را از حالت ثابت خارج کرده و به سمت مدل «فصلی» سوق می‌دهد؛ تصمیمی که می‌تواند تحولی اساسی در بازار سوخت ایجاد کند و مصرف را مدیریت کند، هرچند نگرانی‌هایی درباره تأثیر بر هزینه‌های زندگی مردم به وجود آورده است.

مصوبه جدید: خداحافظی با نرخ ثابت بنزین

بر اساس مصوبه اخیر دولت که در رسانه‌های رسمی منتشر شده، قیمت بنزین دیگر بر مبنای نرخ ثابت تعیین نمی‌شود و به جای آن، هر سه ماه یک‌بار –یعنی در ابتدای هر فصل– بازنگری خواهد شد. این تغییر به عنوان اصلاحیه‌ای بر مصوبات پیشین حوزه سوخت به تصویب رسیده و هدف آن، ایجاد انعطاف‌پذیری بیشتر در سیستم قیمت‌گذاری است.

این مصوبه به ویژه بر نرخ بنزین در بخش کارت‌های اضطراری جایگاه‌های سوخت تمرکز دارد، جایی که تاکنون نرخ ثابت حاکم بود. از این پس، جایگاه‌داران و مصرف‌کنندگان با نرخ‌های پویاتر رو‌به‌رو خواهند شد که بر اساس داده‌های واقعی فصل قبل محاسبه می‌شود.

مبنای محاسبه: میانگین فصل گذشته ملاک عمل

مبنای تعیین قیمت جدید، میانگین نرخ‌های فصل قبل است. به عبارت دیگر، شرایط قیمتی، هزینه‌های تولید و توزیع سوخت، تورم و سایر عوامل اقتصادی فصل گذشته، مبنای اصلی برای تنظیم نرخ فصل آتی قرار می‌گیرد. این روش، تلاشی برای همسویی قیمت‌ها با واقعیت‌های اقتصادی کشور است.

برای مثال، اگر در زمستان گذشته هزینه‌های حمل‌ونقل سوخت به دلیل سرما یا نوسانات ارزی افزایش یافته باشد، این عوامل در نرخ بهار لحاظ می‌شود. این رویکرد، از روش‌های سنتی ثابت‌قیمت فاصله گرفته و به سمت مدل‌های پویا حرکت می‌کند.

فرآیند تصمیم‌گیری: نقش کارگروه تخصصی

طبق توضیحات رسمی، نرخ بنزین فصلی توسط یک کارگروه تخصصی متشکل از کارشناسان وزارتخانه‌های نفت، اقتصاد و صمت تعیین می‌شود. این کارگروه داده‌های آماری را بررسی کرده و پیشنهاد خود را برای تأیید نهایی به دولت ارائه می‌دهد. پس از ابلاغ، نرخ‌ها در سراسر کشور اجرا خواهند شد.

این مکانیسم، با هدف افزایش شفافیت در فرآیند قیمت‌گذاری، مدیریت بهینه مصرف سوخت و پاسخ به انتقاد‌های عمومی درباره نرخ بنزین آزاد طراحی شده است. مقامات دولتی تأکید کرده‌اند که این تغییر، فعلاً به معنای افزایش فوری قیمت بنزین سهمیه‌ای نیست و تمرکز بر اصلاح شیوه محاسبه است.

تأثیرات احتمالی بر اقتصاد و زندگی مردم

فصلی شدن قیمت بنزین، امکان تعدیل نرخ‌ها متناسب با شرایط اقتصادی هر فصل را فراهم می‌کند؛ مثلاً در تابستان با افزایش تقاضا یا در زمستان با رشد هزینه‌های تولید. با این حال، مقامات اطمینان داده‌اند که تغییرات تدریجی خواهد بود و از شوک قیمتی جلوگیری می‌شود.

کارشناسان اقتصادی این تصمیم را مقدمه‌ای برای انعطاف‌پذیرتر شدن نظام سوخت می‌دانند. آنها معتقدند این مدل می‌تواند به کاهش قاچاق سوخت و صرفه‌جویی در منابع کمک کند، اما تأثیر واقعی بر هزینه‌های حمل‌ونقل عمومی، تاکسی‌ها و زندگی روزمره خانوار‌ها به نرخ‌های اعلام‌شده در فصل‌های آینده بستگی دارد. برخی تحلیل‌گران هشدار می‌دهند که در صورت تورم بالا، این سیستم ممکن است فشار بیشتری بر بودجه خانواده‌ها وارد کند.