بازدید رئیس دادگستری دامغان از کارخانه فروسیلیس پس از مرگ یک کارگر
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی مجموعه تئاتر شهر، آئین نکوداشت محمد چرم‌شیر نمایشنامه نویس، مدرس و پژوهشگر عرصه تئاتر عصر روز جمعه بیست و سوم آبان با حضور پرتعداد مخاطبان جمعی از هنرمندان عرصه های مختلف تئاتر با اجرای ناصر آویژه توسط گروه هنری «باران» به سرپرستی غلامرضا عربی در تالار مشاهیر مجموعه تئاتر شهر برگزار شد.
نامی ماندگار و تکرارشونده
حمید امجد نویسنده، کارگردان، پژوهشگر و مدرس تئاتر نیز در این آئین با اشاره به جایگاه محمد چرم‌شیر در حوزه نمایشنامه‌نویسی و تئاتر اظهار کرد: در دهه ۱۳۶۰ نویسندگان و نمایشنامه‌نویسانی که زمانه‌شان را ساخته بودند، با تلاش و آزمون و خطا آثار و تجربیات سنگینی را به جای گذاشتند اما حالا که نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که نسل‌های بعدی چه نام‌هایی را به یاد دارند و چه کسانی در عرصه تئاتر حضور دارند. یکی از نام‌های ماندگار و تکرار شونده در این حوزه، نام محمد چرم‌شیر است که بیش از ۴۰ سال است همراه تئاتر ایران است و همواره به عنوان نماد جوانی و نوآوری شناخته می‌شود. کارنامه چرم‌شیر تنها شامل تعداد زیاد آثار نیست بلکه تنوع بی‌نظیری در گونه‌ها، شیوه‌ها و قالب‌های نمایشی دارد که نشان‌دهنده مسیرهای مختلفی است که تئاتر ایران در آن دوران طی کرده است.
وی افزود: این مسیرها، واکنش‌هایی در برابر شرایط اجتماعی و فرهنگی، تغییرات فضا و شکل‌گیری رویدادهای تئاتری و تجربیات ناکامی و کامیابی را در برمی‌گیرند. چرم‌شیر در این مسیر، همچون بسیاری دیگر، راه‌های مختلفی از پای گذاشتن در کوره‌راه‌ها تا مواجهه با سختی‌ها و چالش‌های مسیر هنر را پیموده است. سرنوشت نیم قرن فعالیت هنری چرم‌شیر، در ساختار، زبان و فضای نوشتاری‌اش منعکس شده و داستان کوتاهش نشان می‌دهد که اتفاقاتی که در تئاتر ایران رخ داده، هنوز هم ادامه دارند.
این پژوهشگر و مدرس تئاتر بیان کرد: انقطاع ۴۰ سالهای که در آن زمان رخ داد، باعث شد بسیاری از هنرمندان و ناظران، حتی اگر در ابتدا دیده نشوند، به مرور نیازهای نسل جوان را درک کنند. نسل پیشین، با تلخ‌کامی‌هایی که داشتند، فرصت داشتند تا زودتر متوجه نیازهای جوانان شوند و درک کنند که این نسل، هم ترازتر از نسل‌های قبل است و هم کوله‌باری از آثار دارد که اگر سنگین‌تر نباشد، لااقل همان قدر ارزشمند است.
امجد با اشاره به نابسامانی‌ها و ناملایمات تئاتر در سالهای اخیر و فاصله گرفتن برخی از هنرمندان پیشکسوت از این حوزه گفت: پیکر تئاتر امروز ایران، پیش از آنکه بتواند بفهمد چه از دست داده، در تلاش و تقلا است، همان‌طور که فردی که در مسیر هنر قدم گذاشته، با سرعت و ظرافت فنی، مشکلات و چالش‌ها را پشت سر می‌گذارد و در این راه، همچون تئاتر، در حال رقص و سرگرمی است، بی‌آنکه متوجه باشد چه چیزی را از دست داده است.
نقشی بسزا در توسعه فرهنگی کشور
شهرام گیل آبادی کارگردان، مدرس و پژوهشگر تئاتر در این آیین با اشاره به اهمیت و ارزش فعالیت‌های فرهنگی و هنری محمد چرم‌شیر بیان کرد: بیش از ۱۰۰ نمایشنامه و بیش از ۲۰ مقاله نگاشته است، ۲۷۰ پایان‌نامه و آثار متعددی با موضوع نقد، بررسی و تحلیل آثار چرم‌شیر نگاشته شده است که ۱۶ اثر در فضای جهانی مطرح هستند. با توجه به جایگاه این نمایشنامهنویس در تلاش هستم تا مقاله‌ای را درباره تجربیات و شناخت خود از او به نگارش درآورم.
وی با اشاره به تأثیر و جایگاه محمد چرم‌شیر در ادبیات و هنرهای نمایشی گفت: او جزو بزرگانی است که در توسعه فکری کشور نقش بسزایی داشته است، کلمه و سخن در آثار چرم‌شیر نقش مهمی دارد. او از موضوع‌های روز جامعه غافل نیست و به اشکال مختلفی آنها را در آثارش بیان می‌کند.
گیل آبادی با اشاره به نقش خلاقیت و نوآوری در آثار چرم‌شیر افزود: محمد چرم‌شیر در آثارش جهان تازه‌ای خلق می‌کند، جهانی که نه تنها متفاوت بلکه خلاقانه است. این آثار، براساس روایت‌سازی و توسعه فکری، جامعه را به سمت آگاهی و شناخت بهتر هدایت می‌کنند. معتقدم توسعه فکری جامعه هرگز متوقف نمی‌شود و همیشه باید با اثر جدیدی آغاز شود.
این مدرس و پژوهشگر تئاتر بیان کرد: در تحلیل نمایشنامه‌های چرم‌شیر، چهار محور؛ روایی بودن اثر و توانایی آن در ایجاد روایت‌های نو، انگیزه‌های فرامتنی که ذهن مخاطب را به سمت تفکر و تأمل سوق می‌دهد، آشنایی و نگاه نو به موضوعات و آثار قدیمی و بازخوانی آنها در قالب معاصر و بازتاب مسائل اجتماعی و فرهنگی معاصر قابل بررسی است که این ویژگی نشان‌دهنده توجه اثر به زمان و جامعه است.
وی با تاکید بر ضرورت بازآفرینی و ارج نهادن به آثار هنرمندان معاصر اظهار کرد: تلفیق هنرهای مختلف مانند عکاسی و نقاشی در آثار چرم‌شیر مورد توجه است، آثار این نمایشنامهنویس با بهره‌گیری از منابع قدیمی و بازخوانی آثار کلاسیک، در قالب زبان و ساختاری نو، به زمان حال نزدیک شده و ارزش‌های فرهنگی را زنده نگه می‌دارد.
گیل آبادی با اشاره به اهمیت گفتار شریف، شرافت و معلمی در شکل‌گیری شخصیت و آثار چرم‌شیر گفت: از این هنرمند می‌خواهم که همچنان به فعالیت‌های تئاتری و فرهنگی خود ادامه دهد. باید در مسیر توسعه فرهنگی و فکری جامعه گام برداشت، چون مردم شایسته بهترین‌ها هستند و تئاتر و هنر باید همواره زنده و پویا باقی بمانند.
باید به پشت سرمان نگاه کنیم
محمد چرم‌شیر هم در این آئین ضمن قدردانی از برگزارکنندگان با اشاره به دوران فعالیت خود اظهار کرد: ما سال ۱۳۵۸ ترسیده بودیم، علاقه‌مندان تئاتر بودیم و بی‌پناه، همه رفته بودند، عاشقانی بودیم که نمی‌دانستیم چگونه باید عشق بورزیم و دوست داشته باشیم، احساس ما این بود که در یک تونل بسیار تاریک به بلندای عمرمان محبوس شده‌ایم.
وی گفت: آثار استادان‌مان باقی بود اما خودشان نبودند و همین موضوع ما را تنهاتر می‌کرد، قطعا آنچه که در این مسیر هولناک آموختیم این بود؛ اگر جایی می‌شود در این تونل هولناک و وحشتناک ایستاد و قدری احساس تنفس کرد، فراموش نکنیم افراد دیگری هم پشت سر همه ما این راه را طی می کنند، باید دستشان را گرفت و آنچه را که آموخته‌ایم با هر سختی که بود، انتقال دهیم تا آنان دچار وحشت ما نشوند. این موضوع را به این دلیل می‌گویم که نه من و نه دیگر دوستانم که با آنان زندگی کردم، هیچ وقت از این منظر نگاه نکردیم که کاری در این حوزه انجام داده‌ایم، همیشه به این اندیشیدیم که برای آن کاری که قرار است همه ما آن را به یک سمت حرکت دهیم، چه باید کرد؟
این نمایشنامه نویس و پژوهشگر بیان کرد: به همین دلیل اقدامات و فعالیت‌هایی که در حوزه تئاتر انجام داده‌ام، وظیفه‌ام بوده است و از زحمات، صفا و ابراز احساسات شما در این آیین قدردانی می‌کنم.با این وجود، همان روزها هم با خودم عهد کردم که اگر کسی شدم، به جایگاهی رسیدم، پشت سرم را فراموش نکنم و امروز هم که باز هم با توجه و عنایت شما، ممکن است در جایگاهی ایستاده باشم، باز هم این را فراموش نمی‌کنم که باید به پشت سرم نگاه کنم، به همین دلیل کاری نکردم، وظایفم را انجام دادم. امروز با همان ترسی که روبه رو بودم، رو به رو هستم و در ۶۵ سالگی هم دوباره ترسیدم و ترسم از این بابت است؛ کاری که همه عمر تلاش کردیم که به صورت حرفه‌ای در حوزه تئاتر به سرانجام و عمل برسانیم، آیا واقعا اتفاق افتاده است؟ امروز از پاسخی که ممکن است به خودم بدهم، به صورت غریب ترسیدم، احساس و فکرم این بود که تئاتر دیگری خواهیم ساخت، نمی‌دانم ساختیم یا نه و این تردید به هر حال خوفناک و ترسناک است. امیدوارم چنین کاری را انجام داده باشیم نه به خاطر خودمان به خاطر تئاتر ایران اما اگر کاری در این حوزه انجام نداده باشیم، باید مسئولیتش را به گردن بگیریم و بپذیریم، من به شخصه فکر می‌کنم که باید این مسئولیت را به گردن بگیرم و بپذیرم.
خوانش نمایشنامه «روزی از زندگی یک آدم عشق پیت» به نویسندگی محمد چرم‌شیر، کارگردانی غلامرضا عربی، نقش‌خوانی آرام نیک‌بین، النا منتظریان، امیررضا کوشانی، پرویز گوهری، زهرا مقدسی، علی حسینی، سارا سعادت‌نیا و موسیقی مهرپاد زحمتکش، محمدرضا طیبی، فریبا احمدی، پخش ویدیوکلیپی از سخنان محمد چرم‌شیر، اهدای هدایایی توسط هنرمندان نابینا و کم‌بینا مجموعه «باران» به چرم‌شیر در حضور حمید امجد و شهرام گیل‌آبادی و کورش سلیمانی رئیس تئاتر شهر از دیگر بخش‌های مراسم بود.
عکس از صالح صاحب الداری است.
دیدگاهتان را بنویسید