تردد خودروها در جادههای استان مرکزی ۱۷ درصد افزایش یافت
سارا اسلامی- به گزارش نبض بازار، نابرابری درآمدی و در واقع، توزیع ناعادلانه آن میان اقشار مختلف، از جمله مهم‌ترین مباحث اقتصادی در هر جامعه‌ای محسوب می‌شود. یکی از شاخص‌های سنجش این نابرابری، ضریب جینی است.
ضریب جینی عددی است بین صفر و یک؛ که در آن صفر به معنی توزیع کاملا برابر درآمد یا ثروت و یک به معنای نابرابری مطلق در توزیع است. در واقع، هر چه عدد به یک نزدیک‌تر باشد، به معنای نابرابری بیشتر است.
مرکز آمار ایران در تازه‌ترین گزارش خود از این شاخص، تصویر روشنی از نابرابری درآمدی را در کشور ترسیم کرده است. طبق این گزارش، ضریب جینی کل کشور در سال ۱۴۰۳، در روندی کاهشی نسبت به سال قبل از آن به ۰.۳۸۷۰ رسیده.
همچنین این گزارش، ضریب جینی را برای خانوار‌های شهری معادل ۰.۳۶۸۹ و برای خانوار‌های روستایی برابر با ۰.۳۵۳۲ ثبت کرده است؛ این اختلاف نشان می‌دهد که توزیع درآمد در شهرها نامتوازن‌تر از روستاهاست و شکاف طبقاتی در مناطق شهری عمق بیشتری دارد.
در عین حال، هر دو عدد در مقایسه با سال ۱۴۰۲، روند نزولی داشتند، اما این کاهش در مورد شاخص شهری مشهودتر است.
نابرابری درآمدی و جایگاه استان‌ها در ضریب جینی
همچنین بررسی تازه مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که استان سیستان و بلوچستان، در سال ۱۴۰۳ بیشترین میزان نابرابری درآمدی را در شهرها تجربه کرده. ضریب جینی در مناطق شهری این استان به رقم ۰.۴۵۹۱ رسیده که در مقایسه با سال گذشته بیش از ۰.۰۳۹۳ واحد افزایش را نشان می‌دهد.
این استان، در همه سال‌های مورد بررسی بالاترین شکاف و نابرابری درآمدی را ثبت کرده و به نوعی نماد تداوم فاصله طبقاتی در مناطق کمترتوسعه‌یافته جنوب شرق کشور است.
پس از آن، استان گلستان قرار دارد که آن هم نسبت به سال قبل افزایش را نشان می‌دهد.
در نقطه مقابل، استان‌های کرمان و گیلان پایین‌ترین میزان ضریب جینی شهری را داشته‌اند و در این دو منطقه، فاصله طبقاتی اندکی کاهش یافته است.
تصویر شکاف طبقاتی استان‌ها، در مناطق روستایی، اما تفاوت‌هایی دارد. هرمزگان با ضریب جینی ۰.۳۶۹۷، در صدر نابرابری قرار گرفته؛ این رقم نسبت به سال قبل ۰.۰۱۶۵ افزایش داشته است.
همدان رتبه بعدی را در اختیار دارد، اما این ضریب جینی این استان نسبت به سال گذشته کاهش یافته است. گیلان و قزوین کمترین نابرابری درآمدی را در مناطق روستایی تجربه کرده‌اند و این شاخص برای هر دو روند کاهشی را طی کرده است.
این اعداد نشان می‌دهد که نقشه نابرابری در کشور هم از نظر جغرافیایی و هم از نظر تفاوت‌های شهری و روستایی ترکیب پیچیده‌ای دارد. برخی استان‌ها در شهرها با شکاف و نابرابری درآمدی بالا روبه‌رو هستند اما در روستاها وضعیت بهتری دارند و بر عکس.
کدام استان‌ها بیشترین و کمترین پس‌انداز را دارند؟
در این میان، بر اساس گزارشی که اخیرا خبرگزاری فارس منتشر کرده است، شکافی نیز میان میزان پس‌انداز ماهانه خانوارها در استان‌های مختلف دیده می‌شود.
گزارش یادشده با عنوان «مردم کدام استان‌ها پولدارتر هستند؟»، بر اساس محاسبات منطبق با اطلاعات مرکز آمار ایران، جایگاه استان‌ها را بر اساس میزان پس‌انداز ماهانه خانوارها مشخص کرده؛ رقم نیز از تفریق درآمد و هزینه خانوار به دست آمده است.
نتایج این بررسی، شرایط متفاوت اقتصادی، هزینه‌های زندگی، فرصت‌های شغلی و ساختار درآمدی را در مناطق مختلف کشور منعکس می‌کند.
محاسبه انجام شده نشان می‌دهد که مردم در استان‌های مازندران، یزد، گیلان، البرز و خراسان جنوبی، به طور متوسط بیشترین پس‌انداز ماهانه را دارند.
در مقابل، خانوارها در کرمانشاه و اردبیل، از امکان پس‌انداز برخوردار نیستند و در یک وضعیت بحرانی، کاهش فعال ثروت آنها باعث شده است که از دارایی‌های قبلی خود خرج کنند. اهالی کهگیلویه و بویراحمد، آذربایجان غربی و خراسان رضوی نیز کمترین رقم پس‌انداز را دارند.
همچنین استانهایی چون سمنان، مرکزی، هرمزگان و تهران، در میانه‌های جدول ایستاده‌اند.
به گزارش نبض بازار، این داده‌ها نشان می‌دهد که میزان پس‌انداز خانوارها لزوما با سطح درآمد اسمی آنها هم‌راستا نیست. برای نمونه، تهرانی‌ها با وجود درآمد بالاتر نسبت به میانگین کشوری و تمرکز سرمایه و امکانات در این استان، به دلیل هزینه‌های سنگین زندگی، سهم کمتری از درآمد خود را نسبت به برخی دیگر از مناطق کنار می‌گذارند.
وضعیت پس‌انداز در استانهایی که کمترین و بیشترین نابرابری درآمدی را دارند
از سوی دیگر، بررسی‌های نبض بازار نشان می‌دهد که هر چند دو شاخص مورد اشاره، لزوما ربطی به یکدیگر ندارند، در میان ۱۰ استانی که کمترین و بیشترین ضریب جینی مناطق شهری را دارند و میزان پس‌انداز شهروندان آنها، می‌توان ارتباطی نسبی را مشاهده کرد.
استانهایی که کمترین ضریب جینی را دارند (به غیر از قزوین)، از نظر میزان پس‌انداز نیز در نیمه بالای جدول (بیشترین به کمترین)، ایستاده‌اند.
در مقابل، استانهایی که بیشترین نابرابری درآمدی را دارند (به غیر از سیستان و بلوچستان)، از نظر میزان پس‌انداز، در پایین جدول قرار گرفته‌اند. این در حالی است که هر دو استانی که استثنا محسوب می‌شوند، در میانه‌های جدول ایستاده‌اند.
البته، نام استان‌های یزد، البرز و خراسان جنوبی نیز در صدر جدول پس‌انداز دیده می‌شود؛ در حالی که مرکز آمار ضریب جینی شهری آنها را به ترتیب، ۰.۳۲۷۰، ۰.۳۱۵۹ و ۰.۳۱۴۶ اعلام کرده است. این اعداد هر چند از متوسط کشوری پایین‌تر قرار دارند، اما نسبت به برخی استان‌ها بیشتر محسوب می‌شوند.
در عین حال، در میان پنج استانی که در جدول پس‌انداز قعرنشین هستند، کرمانشاه، اردبیل و آذربایجان غربی همین شرایط را دارند؛ ضریب جینی آنها از متوسط کشوری پایین‌تر اما همچنان بالاست (این وضعیت از نابرابری درآمدی نسبی میان اقشار این استان‌ها حکایت می‌کند.)
مرکز آمار اما، ضریب جینی مناطق شهری در خراسان رضوی و کهگیلویه و بویراحمد را به ترتیب ۰.۲۹۶۱ و ۰.۲۹۸۱ اعلام کرده است؛ این ارقام در مقایسه با بسیاری از استان‌ها، توزیع عادلانه‌تر ثروت و درآمد را نشان می‌دهند. می‌توان گفت سطح عمومی درآمد‌ها در این دو استان، نابرابری چندانی ندارد و اقشار مختلف از توانایی پایینی برای پس‌انداز برخوردار هستند.
در عین حال، شرایط در مورد مناطق روستایی به کل متفاوت است؛ به غیر از گیلان، همه استانهایی که کمترین و بیشترین نابرابری درآمدی را در این مناطق دارند، در نیمه دوم جدول پس‌انداز قرار گرفته‌اند.
دیدگاهتان را بنویسید