عابد دوست: نهادینهسازی اصول و الزامات ایمنی در سپاه ضروری است
به گزارش اقتصادآنلاین، در روز‌های اخیر، مرز ۲۶۰۰ کیلومتری دیورند میان افغانستان و پاکستان بار دیگر به صحنه درگیری‌های سنگین نظامی بدل شده است. درگیری‌هایی که از زمان روی‌کارآمدن دوباره طالبان در کابل، بی‌سابقه توصیف می‌شوند.
در حالی‌که دو کشور یکدیگر را به نقض حریم مرزی و تجاوز متهم می‌کنند، تبادل آتش توپخانه، حملات هوایی و پیشروی‌های متقابل همچنان ادامه دارد.
حمله هوایی به کابل و آغاز تنش‌ها
درگیری‌های جدید از حمله هوایی ناشناسی به پایتخت افغانستان در اواخر هفته گذشته آغاز شد.
طالبان این حمله را به پاکستان نسبت داد و اعلام کرد که این کشور حاکمیت افغانستان را نقض کرده است.
منابع امنیتی در اسلام‌آباد، بدون تأیید ادعای طالبان، گفتند هدف از عملیات، پناهگاه‌های طالبان پاکستان (TTP) در خاک افغانستان بوده است. گروهی که از سال ۲۰۲۱ تاکنون صد‌ها سرباز پاکستانی را کشته و در مناطق مرزی مستقر شده است.
در این حمله، چند فرمانده کلیدی تحریک طالبان پاکستان در حومه کابل کشته شدند. مقامات افغان این حمله را تجاوز آشکار خواندند و وعده «پاسخ درخور» دادند.
مرز‌های جنوبی و شرقی، صحنه نبرد دو طرف
چند روز پس کشته‌شدن مقامات طالبان پاکستان، شب شنبه به‌وقت محلی، طالبان عملیات تلافی‌جویانه‌ای در امتداد مرز دیورند آغاز کرد.
به گفته مقامات طالبان، نیرو‌های این گروه با حمله به پاسگاه‌های مرزی پاکستان در ولایت‌های هلمند و کنر، سه پایگاه نظامی را تصرف کردند.
ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی دولت طالبان، روز یکشنبه اعلام کرد:
«در عملیات شب گذشته، ۵۸ سرباز پاکستانی کشته و ۳۰ نفر زخمی شدند. همچنین مقدار قابل توجهی از تسلیحات پاکستانی به دست نیرو‌های افغان افتاده است.»
او افزود که در این درگیری‌ها، بیش از ۲۰ تن از نیرو‌های طالبان نیز کشته یا زخمی شده‌اند.
«عنایت‌الله خوارزمی»، سخنگوی وزارت دفاع طالبان، هم گفت این حملات «در پاسخ به نقض‌های مکرر مرزی و حملات هوایی اخیر پاکستان» انجام شد و تا نیمه‌شب ادامه داشت.
پاسخ سنگین توپخانه‌ای پاکستان به طالبان
اسلام‌آباد به سرعت به این حملات پاسخ داد.
یک مقام ارشد دولتی پاکستان در گفت‌و‌گو با گاردین گفت:
«نیرو‌های طالبان از چند نقطه مرزی به سمت مواضع ما آتش گشودند. ما با توپخانه و آتش سنگین در چهار نقطه پاسخ دادیم و به آنها اجازه تجاوز نخواهیم داد.»
به گزارش رسانه‌های دولتی پاکستان، ارتش این کشور ۱۹ پاسگاه طالبان را در نواحی مرزی تصرف کرده و تعدادی از نیرو‌های طالبان را کشته یا وادار به فرار کرده است.
تلویزیون ملی پاکستان نیز تصاویری از پایگاه‌های در حال سوختن طالبان و تسلیم‌شدن سربازان طالبان در منطقه کرم منتشر کرد.
رادیو پاکستان نیز از تخریب کامل چند مقر مهم طالبان از جمله اردوگاه ترکمن‌زایی، پاسگاه جندوسر و دژ خرچر خبر داد و گفت این حملات «با دقت بالا» انجام شده‌اند.
جنگ روایت‌ها و ادعاهای پیروزی
در حالی‌که طالبان مدعی است در دفاع از تمامیت ارضی خود می‌جنگد، پاکستان می‌گوید هدف اصلی آن سرکوب طالبان پاکستان است که به گفته اسلام‌آباد از حمایت مستقیم کابل و حتی همکاری اطلاعاتی با هند برخوردار است. اتهامی که البته دهلی‌نو و طالبان هر دو آن را رد کرده‌اند.
«محسن نقوی»، وزیر کشور پاکستان، حملات طالبان را «بی‌دلیل و غیرقانونی» خواند و گفت:
«شلیک نیرو‌های افغان به سوی غیرنظامیان، نقض آشکار قوانین بین‌المللی است. نیرو‌های شجاع پاکستان پاسخ قاطع داده‌اند و هیچ تحریک یا تجاوزی را تحمل نخواهند کرد.»
درگیری‌ها اوج می‌گیرد؟
تحلیلگران معتقدند این بحران پیشینه‌ای طولانی در روابط دو کشور دارد.
«مایکل کوگلمن»، تحلیلگر مسائل جنوب آسیا در واشنگتن، به گاردین می‌گوید:
«افزایش بی‌سابقه‌ی حملات متقابل، حملات شدید پاکستان به خاک افغانستان و واکنش طالبان، همه نشانه رسیدن روابط دو کشور به نقطه جوش است.
اگر در نظر بگیریم که افغانستان اساساً مرز دیورند را به رسمیت نمی‌شناسد، و موج عظیمی از اطلاعات غلط نیز در گردش است، خطر بی‌ثباتی بسیار بالاست.»
به گفته «امتیاز گل»، تحلیلگر امنیتی مستقر در اسلام‌آباد، «پاکستان مدت‌ها از امتناع طالبان در اقدام علیه تحریک طالبان پاکستان ناراضی بود.
حمله اخیر در کابل احتمالاً پاسخی به این سرخوردگی بود، اما حالا با واکنش نظامی طالبان، بحران از کنترل خارج شده است.»
واکنش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی
افزایش درگیری میان دو همسایه، واکنش فوری کشور‌های منطقه را برانگیخت.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، در بیانیه‌ای گفت: «موضع جمهوری اسلامی ایران روشن است؛ هر دو طرف باید خویشتنداری کنند. ثبات میان پاکستان و افغانستان به معنای ثبات کل منطقه است.»
او همچنین پیشنهاد کرد تهران آماده است برای میانجی‌گری و جلوگیری از تشدید بحران نقش ایفا کند.
وزارت خارجه قطر نیز با ابراز «نگرانی عمیق» نسبت به تحولات اخیر، از دو کشور خواست «دیپلماسی و گفت‌و‌گو را برگزینند و از اقدامات تحریک‌آمیز بپرهیزند».
عربستان سعودی نیز با صدور بیانیه‌ای مشابه، بر «ضرورت پرهیز از تشدید درگیری و حفظ امنیت و ثبات منطقه» تأکید کرد.
چه خواهد شد؟
در حالی‌که هر دو کشور مدعی پیروزی در درگیری‌های اخیر هستند، کارشناسان هشدار می‌دهند که هیچ‌یک برنده واقعی نخواهد بود.
پاکستان در تلاش است تا طالبان افغان را وادار به اقدام علیه طالبان پاکستان کند، اما این فشار می‌تواند گروه‌های تندرو را به انتقام‌گیری در داخل پاکستان ترغیب کند.
به گفته کوگلمن «اگر این چرخه‌ی حمله و تلافی ادامه یابد، منطقه به‌سوی یک بی‌ثباتی مزمن پیش می‌رود. حتی اگر درگیری‌ها فعلاً فروکش کنند، ما هنوز از جنگ دور نشده‌ایم.»
دیدگاهتان را بنویسید