به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، حجتالاسلام محمدجواد یاوری، استادیار دانشگاه باقرالعلوم(ع) در یادداشتی به آثار و برکات حضور حضرت معصومه(س) در رشد و بالندگی قم پرداخته که در زیر آمده است:
در خصوص وجود نازنین حضرت فاطمه معصومه سلاماللهعلیها، پژوهشها و فعالیتهای علمی متعددی صورت گرفته است. کتابها و مقالات متنوعی درباره شخصیت و جایگاه ایشان نوشته شده و بسیاری از ابعاد وجودی ایشان مورد بررسی قرار گرفته است. اما شاید مهمترین نکتهای که میتوان بر آن تأکید کرد، نقش و تأثیر وجود حضرت معصومه(س) در فضای علمی قم و اثرات ماندگار ایشان بر تاریخ تشیع است.
از دیرباز، پس از ورود حضرت معصومه(س) به شهر قم، این شهر به دلیل جایگاه والای ایشان مورد توجه اهلبیت(ع) قرار گرفت. هرچند پیش از حضور ایشان نیز شاگردان و یاران برجسته اهلبیت در قم حضور داشتند، اما با ورود حضرت معصومه و قرار گرفتن مرقد مطهر ایشان در این شهر، پایگاه علمی و معنوی قم تقویت شد. از همان زمان، این شهر به مرکزی برای علمآموزی و مباحث علمی بدل گشت و طالبان علم از مناطق مختلف ـ مانند کوفه، اهواز، سمرقند و مرو ـ به قم مهاجرت کردند و در این شهر ساکن شدند.
رشد دوچندان فعالیتهای علمی در قم، نگاشته شدن آثار ارزشمند، و حضور بزرگانی که حتی به عنوان خادم حضرت شناخته میشدند، نمونهای از برکات وجود ایشان است. البته نقش تمدنی حضرت معصومه تنها در بُعد علمی خلاصه نمیشود؛ بلکه حوزههای متعددی از جمله اقتصاد، فرهنگ و اجتماع را نیز دربر میگیرد.
از نظر اقتصادی، وجود حرم مطهر حضرت معصومه موجب رونق شهر قم شد. کاروانهای تجاری در کنار حرم رفتوآمد میکردند و بازارهایی در اطراف آن شکل گرفت. این امر با سنت دیرینهای که بازار در کنار امامزادگان و حرمهای اهلبیت ایجاد میشد، همخوانی داشت. همچنین فرهنگ سوغات و هدایا برای خانواده و دوستان، تأثیر چشمگیری بر توسعه تجارت محلی و منطقهای داشت.
در بُعد اجتماعی نیز، سنت وقف در قم گسترش یافت. اوقاف برای امور مختلفی چون گسترش علم، کمک به نیازمندان، حمایت از کاروانهای زیارتی و ساخت ابنیه صرف میشد و آثار ماندگاری از خود بر جای گذاشت.
از جنبه فرهنگی، قم به پایگاهی برای انتقال معارف شیعی به شهرهای دیگر مانند آوه، ری و کاشان تبدیل شد. ارتباطات عمیق شیعیان قم با اهلبیت(ع)، از زمان امام باقر و امام صادق(ع)، نقش مهمی در تقویت بنیانهای فکری و اعتقادی شیعه داشت.
در طول تاریخ، اثرات وجود مبارک حضرت معصومه(س) در توسعه فرهنگ و تمدن ایران اسلامی آشکار بوده است. قم به مرکزی برای مرجعیت دینی و تولید علم بدل شد و امروز نیز به عنوان مهمترین پایگاه علمی جهان تشیع شناخته میشود. در این شهر، حوزههای علمیه و مراکز دانشگاهی متعددی فعالاند و آثار علمی ارزشمندی در عرصههای دینی و علوم انسانی تولید میکنند.
انتهای پیام/
دیدگاهتان را بنویسید